Międzynarodowe Centrum Kultury i Fundacja Batorego zapraszają na pierwszą z cyklu debat z autorami książek nominowanych do finału Nagrody im. Marcina Króla za rok 2024. W dyskusji udział wezmą Piotr Kaszyczyszyn, Renata Lis, dr Paulina Małochleb oraz dr Magda Szcześniak, a rozmowę poprowadzi Edwin Bendyk. Wydarzenie będzie tłumaczone na Polski Język Migowy i transmitowane na profilu Fundacji Batorego na Facebooku.
Pytania o tożsamość – tak jednostkową, jak zbiorową – pojawiają się najczęściej w kontekście zmian o przełomowym, niezależnie od ich tempa, charakterze. Nieco paradoksalnie kwestia tożsamości powstaje zatem w sytuacjach nietożsamości, gdy przechodzimy od jednej autoidentyfikacji do drugiej lub gdy dopiero walczymy o uznanie jakiegoś nowego samookreślenia. Czy w dzisiejszej, szybko się przecież zmieniającej się, Polsce mamy do czynienia z tego typu „poruszeniem”?
Niewątpliwie ostatnie dekady były czasem co raz silniejszej politycznej artykulacji tożsamości płciowych, seksualnych i kulturowych. Dane ekonomiczne pokazują jednak, że jest to także okres rosnących nierówności. Czy trwający już od niemal dekady ludowy zwrot w humanistyce (zwłaszcza w historiografii) jest próbą przepracowania tych ostatnich zmian przez przywrócenie języka klasowego do polskich autointerpretacji czy też jego stawką są raczej kwestie kulturowe związane z opowieściami o własnym pochodzeniu? Jest to pytanie istotne w kontekście pojawiających się zwłaszcza na lewicy głosów, że różnice tożsamościowe i kulturowe tylko wtedy mogą odgrywać pozytywną rolę w uniwersalistycznej i równościowej polityce, gdy ich podstawą pozostaje klasa. Czy tak jest rzeczywiście? Czy prawdziwą jest w ogóle teza o deficycie języka klasowego w polskich autodiagnozach, politykach i dyskusjach? A może w debacie publicznej brak jeszcze jakichś innych składowych i określeń naszych zbiorowych tożsamości, które pozwoliłby właściwie rozpoznać i uświadomić sobie zachodzące w Polsce zmiany?
Punktem odniesienia do dyskusji będą książki Renaty Lis „Moja ukochana i ja” (Wydawnictwo Literackie) oraz Magdy Szcześniak „Poruszeni. Awans i emocje w socjalistycznej Polsce” (Krytyka Polityczna).
***
Edwin Bendyk – prezes Fundacji im. Stefana Batorego. Dziennikarz, pisarz i publicysta związany z tygodnikiem „Polityka”. Wykłada w Graduate School for Social Research PAN i Collegium Civitas, gdzie współtworzył Ośrodek Badań nad Przyszłością. Członek European Council on Foregin Relations. Autor m. in. książek Bunt sieci (2012) oraz W Polsce, czyli wszędzie. Rzecz o upadku i przyszłości świata (2020).
Piotr Kaszyczyszyn – redaktor naczelny portalu opinii Klubu Jagiellońskiego. Współtwórca podcastu „Kultura poświęcona”. Były redaktor naczelny czasopisma idei „Pressje”.
Renata Lis – autorka nagradzanych książek: „Ręka Flauberta”; „W lodach Prowansji. Bunin na wygnaniu”; „Lesbos”; „Moja ukochana i ja”. Współpracuje z „Książkami. Magazynem do czytania” i „Dwutygodnikiem”. Felietonistka tygodnika „Polityka”.
dr Paulina Małochleb – krytyczka, badaczka literatury i wykładowczyni. Laureatka Nagrody Prezesa Rady Ministrów, stypendystka NCK „Młoda Polska”. Autorka książki „Przepisywanie historii” oraz bloga ksiazkinaostro.pl. W Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie kieruje Ośrodkiem Komunikacji. Publikuje w „Przekroju”, „Polityce” i Krytyce Politycznej. Wykłada na Uniwersytecie Jagiellońskim.
dr Magda Szcześniak – kulturoznawczyni i historyczka kultury, adiunktka w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka książek Normy widzialności. Tożsamość w czasach transformacji (2016) oraz „Poruszeni” (2023). Stypendystka Fundacji Fulbrighta, Narodowego Centrum Nauki, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Laureatka Nagrody Naukowej „Polityki” w dziedzinie nauk humanistycznych (2017).
