Wspaniałe dzieło złotnictwa – srebrne naczynie na przyprawy w formie kura z ruchomymi skrzydłami – trafiło pod koniec marca do kolekcji solniczek Muzeum Żup Krakowskich. Ten zbiór zaliczany jest do najcenniejszych na świecie.
Soli i bawi
Niezwykły i bardzo cenny obiekt datowany na około 1720 roku. Został precyzyjnie wykonany ze srebra, częściowo złoconego, w technice odlewu, trybowania, grawerowania i cyzelowania. Naczynie ma postać stojącego kura (koguta) z podniesionym ogonem i złożonymi skrzydłami. Po zdjęciu głowy ukazuje się wewnętrzne, drugie zamknięcie pojemnika z otworami do sypania. Zdobi go miniaturowa figurka koguta ze srebra złoconego.
Zadziwiająca jest konstrukcja naczynia. Chcąc wysypać z wnętrza sól czy inne przyprawy trzeba naczynie przechylić. Wówczas następuje niespodzianka: kogut „ożywa” rozkładając szeroko skrzydła umocowane na zawiasach. To przemyślane, zaskakujące użytkowników rozwiązanie włącza obiekt w grono żartobliwych naczyń reprezentacyjnych, które były zjawiskiem znanym w dworskiej kulturze stołu. Zwłaszcza w złotnictwie niemieckim popularne były takie zdumiewające, czasem ruchome naczynia i urządzenia do gier i zabaw.
Zakup solniczki dofinansowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Małe arcydzieła sztuki w Zamku Żupnym
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka gromadzi solniczki od 1973 roku. Obecnie kolekcja liczy ponad 1000 obiektów. Pochodzą ze wszystkich kontynentów z wyjątkiem niezamieszkałej Antarktydy. Wiele spośród nich wyróżnia się wysokim poziomem artystycznym. Liczne są dzieła unikatowe w skali światowej, stanowiące prawdziwe rarytasy kolekcjonerskie, dlatego ta niezwykła kolekcja zaliczana jest do wyjątkowych i najcenniejszych na świecie. Wielicki zbiór solniczek daje okazję do studiów nad historią sztuki dekoracyjnej oraz obserwacji przemian zarówno formalnych, jak i obyczajowych. Solniczki wykonane są z różnych materiałów: złota, srebra, porcelany chińskiej i miśnieńskiej, agatu, kryształu górskiego, masy perłowej, szkła iryzowanego, cyny... Najstarsze w zbiorach naczynie, w kształcie kielicha z przykrywką, wykonane z agatu i srebra, pochodzi z końca XV w.
Wśród szczególnie cennych znajdują się dwie agatowe solniczki oprawione w srebrne opaski w kształcie kielichów (koniec XV w. i początek XVI w.); imponujący, jeden z największych na świecie, rokokowy, porcelanowy serwis przyprawowy (Höchst, XVIII w.); srebrny serwis przyprawowy z pojemnikami na cytryny (Augsburg, XVIII w.); para srebrnych solniczek zdobionych scenami polowania (Augsburg, koniec XVI w.); wykonane z majoliki (Urbino, XVI w.), luksusowe naczynia Louisa Comforta Tiffany’ego (Nowy Jork, początek XX w.); solniczki z Limoges we Francji ze scenami prac mitycznego Herkulesa. W tym gronie znajdzie się również zakupiony srebrny kur z ruchomymi skrzydłami.
Najcenniejsze, najciekawsze, wyjątkowe naczynia przyprawowe prezentowane są na wystawie stałej Solniczki – małe arcydzieła sztuki w Zamku Żupnym w Wieliczce.
