2 kwietnia (wtorek po Wielkanocy) Centrum Kultury Podgórza na kolejną edycję Tradycyjnego Święta Rękawki na Kopcu Krakusa.
Dumnie góruje nad miastem, oferując wszystkim, którzy wejdą na jego szczyt wspaniałą panoramę. Przyciąga też łowców bajecznych wschodów słońca i unikatowych, fotograficznych kadrów. Jednak prawdziwy urok kopca Krakusa i jego wyjątkową historię można odkryć tylko raz w roku – w pierwszy wtorek po Wielkanocy – za sprawą organizowanego u jego stóp Tradycyjnego Święta Rękawki. Tegoroczna edycja wydarzenia odbędzie się już 2 kwietnia, w godz. 11.30–18.00. Tym razem, jako motyw przewodni, towarzyszyć nam będzie bojowy okrzyk „Wojna!”.
Uczestnicy będą więc mogli nie tylko zobaczyć rekonstrukcje wczesnośredniowiecznych zwyczajów Słowian, związanych z wiosennym świętem zmarłych, obejrzeć z bliska starcie dwóch wielkich armii, czy zajrzeć do słowiańskiej osady, ale również kibicować uczestnikom turniejowych pojedynków, a także przekonać się z kim i dlaczego zawierał sojusze książę Wiślan oraz jaką rolę we wczesnośredniowiecznych zmaganiach wojennych odgrywały drużyny kobiece.
Od rozsyłania wici po bojową stanicę
Jak co roku, Święto Rękawki rozpocznie obrzęd rozpalenia ognia (godz. 12.00), a tuż po nim odbędzie się zwyczajowy bieg wojów (w pełnym uzbrojeniu) wokół Kopca (godz. 12.30). Po zakończeniu biegu wszystkie drużyny biorące udział w wydarzeniu (około 30) zaprezentują się publiczności. Będą wśród nich grupy rekonstrukcyjne z całej Polski, od Tatr po Bałtyk – m.in. z: Katowic, Krakowa, Tarnowa, Łodzi, Wrocławia, Zakopanego czy pomorskich miejscowości. Nie zabraknie także tradycyjnej wróżby pomyślności dla grodu Krakowa, w której kluczową rolę odegra wielkich rozmiarów kołacz.
W programie wydarzenia znajdzie się również szereg aktywności, nawiązujących bezpośrednio do motywu przewodniego tegorocznej Rękawki – prezentujących różnorodne aspekty wojennych zmagań oraz zwyczaje związane z przygotowaniami do starcia z wrogami. Po wróżbie na pomyślność grodu Krakowa ze świątyni (Gontyny) do poszczególnych obozów zostaną rozesłane wici (pęki łoziny) nawołujące do przygotowań i stawienia się na wojnę. Uroczyście wyprowadzona zostanie również stanica – sztandar bojowy. Będzie też można zobaczyć rzemieślników szykujących uzbrojenie dla wojów oraz być świadkiem zawarcia sojuszu pomiędzy wysłannikami słowiańskiego księcia a koczownikami – by zapewnić sobie przewagę wojenną w wyprawie na północ, Wiślański władca będzie zabiegał o wsparcie konnych wojowników z południa (inscenizacja „Zawieranie sojuszy przez księcia Wiślan”, godz. 13.30). W planie jest również turniej, w czasie którego w szranki stawać będą najdzielniejsi z dzielnych (godz. 14.45). Warto podkreślić, że pojedynkowanie się – w celu szkolenia oraz dla zdobycia sławy – było powszechne już w czasach antycznych, choć szczególnego charakteru nabrało w średniowiecznej Europie, gdzie było ono zarezerwowane dla przedstawicieli rycerstwa. Równolegle do turnieju będzie też można obserwować inscenizację, w której zbuntowane niewiasty, nie mogące patrzeć na niezdecydowanie swoich mężów, postanawiają wziąć sprawy w swoje ręce i formują zbrojny oddział („Vlasta zbiera drużynę", godz. 14.45). Scena ta nawiązuje do historii Libuszy i głównodowodzącej jej armią Vlasty, (opisanych przez czeskiego kronikarza Kosmasa), które stanęły do walki przeciw mężczyznom.
Punktem kulminacyjnym imprezy – jak co roku – będzie wielka bitwa wojów, w której Wiślanie zmierzą się z najeźdźcami (godz. 16.00). Na pole bitewne słowiańscy wojownicy wejdą przez bramę wojenną (dla tych wszystkich, którzy polegną w boju stanowiącą też przejście do krainy zmarłych, Nawii) oraz niosąc świętą stanicę (sztandar), która – tak, jak u Rańskich wojowników z Rugii (opisanych przez Saxo Gramatyka) – posiada moc, pozwalającą wojownikom stawić czoła każdemu przeciwnikowi, włącznie z bóstwami. Gdy bitwa dobiegnie końca – zgodnie ze starosłowiańskim zwyczajem – brama i stanica zostaną uroczyście spalone.
PROGRAM
11.30 | Wejście wojów na kopiec Krakusa
12.00 | Obrzęd rozpalenia ognia na kopcu Krakusa
12.30 | Bieg wojów w pełnym uzbrojeniu dookoła kopca
13.00 | Przedstawienie przybyłych drużyn
13.30 | Inscenizacja „Zawieranie sojuszy przez księcia Wiślan”
14.00 | Wróżba pomyślności dla grodu Krakowa
14.45 | Turniej pojedynków/inscenizacja „Vlasta zbiera drużynę" (równolegle)
16.00 | Wielka bitwa wojów: Wiślanie kontra najeźdźcy
16.45 | Uroczyste spalenie bramy wojennej i bojowej stanicy
Osada słowiańska (obóz historyczny)
Jarmark sztuki, rękodzieła i potraw tradycyjnych
Świątynia przedchrześcijańska (Gontyna)
Strefa zabaw dla dzieci „Czędowe igry” (12.00–17.30)
-> 12.00-13.00 | Warsztaty motania tradycyjnej lalki słowiańskiej (prowadzenie: Alicja Karczmarska–Strzebońska)12.00-17.30 | Zabawy dla dzieci w stylu wczesnośredniowiecznym: bieg z przeszkodami, wyścigi w workach, przeciąganie liny, slalom po plastrach z drewna, rzut sakiewką do celu, łowienie rybek, rzucanie obręczą do palików, wyścigi na nartach trzyosobowych.
-> 12.00-17.30 | Strefa Młodego Wikinga „Przeżyj przygodę z wikingami”: trening młodych wojów na bezpieczne miecze, bitwy drużynowe, przymierzanie pancerzy wojów (hełmy, tarcze, miecze, kolczugi, topory, włócznie), zdjęcia pamiątkowe na tronie Jarla Wikingów, turniej małych wojów.
***
Podczas tegorocznej Rękawki premierę będzie miała książka popularno-naukowa „Święto Rękawki – od słowiańskich obrzędów do nowożytnej tradycji” wydana przez Centrum Kultury Podgórza. Na zlecenie CKP napisała ją p. Ewa Kubica-Kabacińska – archeolożka specjalizująca się w średniowiecznym i nowożytnym osadnictwie oraz architekturze, pracownik naukowy Muzeum Archeologicznego w Krakowie, od wielu lat zaangażowana w organizację Tradycyjnego Święta Rękawki na Kopcu Krakusa.
Wstęp na wydarzenie jest wolny.
