Powrót do źródeł

Misteria Paschalia od lat odkrywają i prezentują kompozycje związane z czasem Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy. Festiwal zmienia się i odnawia dzięki opiece wyjątkowych muzyków: dyrektorów rezydentów. Ich różne doświadczenia i zainteresowania sprawiają, że za każdym razem możemy przeżywać festiwalowy czas zupełnie inaczej, na zdarzenia wokół Świąt Wielkanocnych spoglądając z nieznanej dotąd perspektywy. 19. edycja Festiwalu Misteria Paschalia odbędzie się od 12 do 18 kwietnia 2022 roku w Krakowie.

By się tak działo, potrzebujemy artystów dojrzałych i ukształtowanych, mających zdecydowaną wizję tego, co chcą wyrazić przy pomocy muzyki dawnych wieków. Taką artystką jest tegoroczna dyrektorka rezydentka festiwalu, skrzypaczka, współzałożycielka i koncertmistrzyni {oh!} Orkiestry Historycznej – Martyna Pastuszka. Dotychczas kolejne edycje skupione były na muzyce pasyjnej wybranego regionu Europy. Martyna Pastuszka nie wyznacza kierunku geograficznego, lecz proponuje podróż w głąb siebie. Wybrała utwory różnych stylów i epok – od średniowiecza po klasycyzm – układające się w opowieść odwołującą się do ewangelicznych wydarzeń, a zarazem uniwersalną, bo odzwierciedlającą bardzo ludzką drogę przemiany: od upadku, poprzez tragedię, traumę i wyparcie, po akceptację i podjęcie nowych działań. Muzyka nie tylko tę ścieżkę ilustruje – może nam w niej towarzyszyć i pomóc przez nią przejść.

12.04.2022, 20.00 / WIELKI WTOREK
Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława na Wawelu
Psalmy pokutne GOMÓŁKA
Anna Zawisza – sopran
Chór Polskiego Radia
Compass Consort
Elizabeth Rumsey – viola dyszkantowa, liderka
Agnieszka Budzińska-Bennett – kierownictwo artystyczne

Festiwal otworzy koncert wypełniony psalmami z Melodii na psałterz polski Mikołaja Gomółki. To zbiór bardzo szczególny dla muzyki i literatury polskiej. Powstał jako umuzycznienie Psałterza Dawidowego Jana Kochanowskiego i ukazał się drukiem ledwie rok po publikacji dzieła wielkiego poety. W rymowanej dedykacji Gomółka tłumaczy jej adresatowi, biskupowi krakowskiemu Piotrowi Myszkowskiemu, że psalmy te są przeznaczone „dla naszych, prostych domaków”. Słowa te zdają się na wyrost, bo Gomółkowe psalmy – bogate w pomysły melodyczne, zróżnicowane rytmicznie i wymagające szerokiej skali głosu – tylko pozornie są proste, mało więc prawdopodobne, by niewykształceni wokaliści mogli im podołać. Psalmy, w tym zbiór siedmiu psalmów pokutnych, zaśpiewa Chór Polskiego Radia prowadzony przez Agnieszkę Bennett-Budzińską, śpiewaczkę, harfistkę, a w tym wypadku przede wszystkim znawczynię dawnych praktyk muzycznych śmiało mierzącą się z wyzwaniami, które przed artystami stawia wykonanie tych pereł polskiego renesansu.

13.04.2022, 20.00 / WIELKA ŚRODA
Centrum Kongresowe ICE Kraków, Sala Audytoryjna im. Krzysztofa Pendereckiego S1
Davidde penitente MOZART
Niccolò Jommelli – Miserere g-moll (HocJ C1.23)
Wolfgang Amadeusz Mozart – Symfonia nr 40 g-moll KV 550
Wolfgang Amadeusz Mozart – Davidde penitente KV 469
Vox Luminis XL
{oh!} Orkiestra Historyczna
Lionel Meunier – dyrekcja artystyczna partii wokalnych
Martyna Pastuszka – prowadzenie, dyrekcja artystyczna

Davidde penitente to jedno z rzadziej grywanych i komentowanych dojrzałych dzieł Wolfganga Amadeusa Mozarta. Kantata powstała na zamówienie wiedeńskiego Tonkünstler-Societät i wbrew religijnemu charakterowi – premierę miała w Burgtheater, czyli tym samym teatrze, gdzie rok później po raz pierwszy zostanie pokazane Wesele Figara. Zestawione w libretto teksty pochodzące z Księgi Psalmów i 1. Księgi Samuela opisują różne etapy relacji wiernego z Bogiem – od skruchy i błagania o odpuszczenie win po pojednanie i pełne entuzjastycznej radości uwielbienie. Sporo materiału muzycznego kompozytor zapożyczył ze swej słynniejszej i niedokończonej Mszy c-moll, jednak dopisał do Davide także całe nowe stronice. Koncert otworzą Miserere g-moll autorstwa starszego od Salzburczyka o dwa pokolenia Niccolò Jommellego oraz jeden z najbardziej znanych późnych utworów wiedeńskiego klasyka – Symfonia nr 40 g-moll. Zagra {oh!} Orkiestra Historyczna prowadzona przez Martynę Pastuszkę, a zaśpiewa Vox Luminis XL kierowany przez Lionela Meuniera.

14.04.2022, 20.00 / WIELKI CZWARTEK
Centrum Kongresowe ICE Kraków, Sala Audytoryjna im. Krzysztofa Pendereckiego S1
Gesù Cristo negato da Pietro FUX
Ars Antiqua Austria
Gunar Letzbor – prowadzenie

Gesù Cristo negato da Pietro to oratorium, w którym alegoryczne postaci spierają się w teologicznej dyspucie o gest zaparcia się Jezusa przez Piotra – jeden z najbardziej dojmujących psychologicznie fragmentów Ewangelii. Gesù Cristo napisał Johann Joseph Fux zapamiętany w historii przede wszystkim jako autor podręcznika kontrapunktu. Niemniej jednak w swoich componimenti sacri – dramatycznych oratoriach na Wielki Tydzień (czyli czas, kiedy nie wolno było wystawiać oper) – pokazuje zmysł teatralny, który w swojej interpretacji dodatkowo podkreśli zawsze ekspresywny Gunar Letzbor wraz z zespołem Ars Antiqua Austria.

15.04.2022, 20.00 / WIELKI PIĄTEK
Centrum Kongresowe ICE Kraków, Sala Audytoryjna im. Krzysztofa Pendereckiego S1
Passio secundum Johannem SCARLATTI
Giuseppina Bridelli – mezzosopran
Salvo Vitale – bas
Choeur de Chambre de Namur
Cappella Mediterranea
Leonardo García Alarcón – dyrygent

Pasja według św. Jana Alessandra Scarlattiego różni się pod wieloma względami od znanych najszerzej pasji Bachowskich. Scarlatti, w przeciwieństwie do luteranina Bacha, pisał ją na potrzeby całkiem odmiennej liturgii katolickiej. A jednak, ten autor bez mała 60 oper jest w swoim dziele pasyjnym o wiele bardziej powściągliwy od Johanna Sebastiana. Jest ono zwarte, niedługie, pozbawione arii i pełne surowej głębi. Kolejnym odstępstwem od naszych przyzwyczajeń jest powierzenie partii Ewangelisty nie tenorowi, a altowi. W tej niezwykle ekspresywnej roli pojawi się Giuseppina Bridelli, a znany z poprzedniej edycji festiwalu Leonardo García Alarcón poprowadzi zespoły Cappella Mediterranea i Choeur de Chambre de Namur.

16.04.2022, 20.00 / WIELKA SOBOTA
Kopalnia Soli „Wieliczka”, kaplica św. Kingi
Firenze 1350
Średniowieczny ogród florencki
Sollazzo Ensemble
Anna Danilevskaia – fidel, dyrekcja artystyczna

Anna Danilevskaia, rosyjska skrzypaczka specjalizująca się w grze na fidelach, razem z Sollazzo Ensemble przeniesie nas do Florencji około roku 1350. W mieście tym, dręczonym wówczas kryzysami i dziesiątkującą populację zarazą, nie zamarła mimo wszystko twórczość artystyczna. Stanowiła ona sferę ucieczki przed grozą rzeczywistości. W wyrafinowanych tekstach madrygałów i pieśni nie odnajdziemy echa tragicznych okoliczności, w jakich powstawały. Połowa XIV wieku to również epoka powstania Dekameronu Giovanniego Bocaccia, w którym grupa młodych ludzi w ucieczce przed zarazą udaje się do rezydencji położonej na wzgórzach otaczających Florencję. Odcięci od problemów świata spędzają czas w ogrodzie, zajmując się opowiadaniem historii i muzyką. Koncert Sollazzo Ensemble ma być takim metaforycznym muzycznym ogrodem dającym w czasie niepokoju wyobrażone schronienie.

17.04.2022, 18.00 / NIEDZIELA WIELKANOCNA
Centrum Kongresowe ICE Kraków, Sala Audytoryjna im. Krzysztofa Pendereckiego S1
Alleluia HAYDN & MOZART
Joseph Haydn – Symfonia nr 49 f-moll „La Passione” Hob. I/49
Joseph Haydn – Symfonia nr 30 C-dur „Alleluja” Hob. I/30
Wolfgang Amadeusz Mozart – Exsultate, jubilate KV 165
Wolfgang Amadeusz Mozart – Symfonia nr 41 C-dur „Jowiszowa” KV 551
Florie Valiquette – sopran
Le Concert de la Loge
Julien Chauvin – skrzypce, prowadzenie

Symfonia nr 49 „La Passione” Josepha Haydna to symboliczny utwór-pomost, w którym dokonuje się przejście między rozważeniem przeżytej tragedii, a wyrastającym z niej nowym „wielkanocnym” optymizmem. Ten ostatni pełny wyraz znajdzie w dwóch prawdziwie „słonecznych” dziełach Mozarta: motecie na sopran Exsultate, jubilate (solistką będzie Florie Valiquette) i Symfonii nr 41 „Jowiszowej” – ostatniej skomponowanej przez Salzburczyka. Zagra znakomita francuska orkiestra Le Concert de la Loge kierowana przez skrzypka Juliena Chauvina.

18.04.2022, 18.00 / PONIEDZIAŁEK WIELKANOCNY
Centrum Kongresowe ICE Kraków, Sala Audytoryjna im. Krzysztofa Pendereckiego S1
Die Jünger zu Emaus SCHUBACK
Stefan Sbonnik – tenor
Tomáš Král – baryton
Sreten Manojlović – bas-baryton
Chór Polskiego Radia
{oh!} Orkiestra Historyczna
Maria Piotrowska-Bogalecka – przygotowanie chóru
Martyna Pastuszka – prowadzenie

Festiwal zakończy współczesna premiera oratorium Jacoba Schubacka Die Jünger zu Emaus z 1778 roku. Jacob Schuback był prawnikiem i kompozytorem, bardzo zasłużonym dla Hamburga organizatorem życia muzycznego. Jego utwór opisuje spotkanie dwóch idących do Emaus uczniów ze zmartwychwstałym Jezusem. Będzie to wspólny koncert artystów rezydentów 19. edycji Festiwalu Misteria Paschalia: {oh!} Orkiestry Historycznej oraz Chóru Polskiego Radia prowadzonych przez Martynę Pastuszkę.

Dla KBF Krzysztof Dix

Na festiwal zapraszają Miasto Kraków oraz KBF.
Partnerem Strategicznym Festiwalu Misteria Paschalia jest Kraków Airport, a mecenasem – firma Suempol.