Międzynarodowy Kongres Ekonomii Wartości (OEES) pokazuje, że najlepszym łącznikiem pomiędzy światami pozornie odległymi jest sztuka.
Open Eyes Economy Summit – międzynarodowy szczyt ekonomiczny odbywający się w Krakowie po raz szósty (w tym roku 16 i 17 listopada) – gromadzi uczestników ze sfer nauki, ekonomii, kultury i polityki. Kongres poświęcony jest ekonomii opartej na wartościach społecznych, a jego ważne uzupełnienie stanowią wydarzenia kulturalne, które odbywają się właściwie przez cały rok.
„OEES jest inicjatywą ludzi skupionych wokół GAP (Gospodarka i Administracja Publiczna), kiedyś kierunku studiów na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, teraz wydziału. GAP jako nowy kierunek studiów był tworzony z myślą, że najważniejsi są studenci i ich rozwój. Uważałem, że nasi studenci – młodzi ludzie – powinni się wyróżniać. Do triady: wiedza–umiejętności–kompetencje, które są generalnymi celami edukacji akademickiej, dodaliśmy wyobraźnię. Dla mnie oznacza ona nie tylko otwartość na nowe doznania, ale pomaga rozwinąć odpowiedzialność. Dźwignią wyobraźni jest kultura, która pozwala w sposób twórczy opisywać świat. Dla ekonomistów kultura jest równie ważna, jak dla studentów.
OEES jest odpowiedzią na problem, który trawi ekonomię jako naukę. Ekonomia głównego nurtu, inaczej określana neoliberalną, przeżywa kryzys. OEES pokazuje i opisuje potrzebę, działanie i konsekwencje ekonomii wartości. Jeśli zaś mówimy o ekonomii wartości, to oczywiste jest, że kultura jest obszarem naszych zainteresowań. Chcemy gospodarkę przekształcić w kulturę, a nie odwrotnie” – mówi prof. Jerzy Hausner, Przewodniczący Rady Programowej OEES oraz Rady Fundacji GAP.
Towarzyszące obradom wydarzenia kulturalne przybrały w tym roku wyjątkowo bogatą i skumulowaną formę – sześciotygodniowy Open Eyes Art Festival 2021 to kilkadziesiąt wydarzeń poprzedzających kongres, odbywających się na terenie całego Krakowa i dostępnych dla szerokiej publiczności. Wystawy, koncerty, happeningi, konferencje oraz inne aktywności organizowane są przez Akademię Sztuk Pięknych, Nowohuckie Centrum Kultury oraz Agencję Artystyczną GAP i Fundację GAP. „Na szóstym OEES będziemy zastanawiać się nad relacjami międzypokoleniowymi. Jak są różne, widać choćby w zajawieniu kongresu. Mówimy w nim dla młodych »#geneRACJE«, ale też »Generacje mają swoje racje« – by posłuchali nas ci, dla których internet i media społecznościowe są mniej ważne. W programie OEAF także młodość spotyka się z dojrzałością” – podkreśla prof. Hausner.
Festiwal otworzy wystawa Janusza Leśniaka Ukryty porządek w Nowohuckim Centrum Kultury. Ten ceniony na całym świecie krakowski fotograf (znany szczególnie z tzw. „leśniaków”, czyli fotografii z cieniem autora) w artystycznych poszukiwaniach wykracza poza obiektywną rejestrację rzeczywistości, starając się ocalić ślad ludzkiej obecności w stechnicyzowanym świecie. Z kolei wpisana także w program OEAF 2021 dziewiąta odsłona cyklu wystawienniczego NCK Przestrzeń dla sztuki (popularyzującego dorobek wybitnych artystów i pedagogów z kręgu Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie) poświęcona będzie Jackowi Waltosiowi. Prace jednego z czołowych twórców polskiej sztuki współczesnej, profesora krakowskiej i poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych, współtwórcy grupy Wprost obejrzymy równolegle w Galerii NCK oraz przestrzeniach krakowskich uczelni: ASP i Uniwersytetu Ekonomicznego.
Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie we współpracy z krakowskimi instytucjami kultury przygotowała na OEAF około 30 wydarzeń: wystaw, konferencji, aukcji sztuki, paneli dyskusyjnych, pokazów filmowych i spotkań z artystami. Jednym z najważniejszych, pionierskich na tę skalę przedsięwzięć jest wystawa Open Art. W przestrzeniach Wesołej (w dawnym budynku Katedry Biochemii Klinicznej przy ulicy Kopernika 15a), a także tętniącego życiem Kampusu UEK obejrzymy niemal trzydzieści interdyscyplinarnych projektów przygotowanych przez stu twórców z różnych ośrodków specjalnie na tę wystawę – w odpowiedzi na open call skierowany do uczelni artystycznych w całej Polsce. Specyfika obu miejsc prezentacji wpisuje się w ideę przedsięwzięcia, dodatkowo potwierdzając, że łącznikiem pomiędzy światami pozornie odległymi jest właśnie sztuka.
Prace artystów, a zarazem dydaktyków krakowskiej uczelni będzie można obejrzeć podczas zbiorowej wystawy w Małopolskim Ogrodzie Sztuki. Z kolei twórczość ich studentów z różnych wydziałów pokazana zostanie m.in. w Międzynarodowym Centrum Kultury, Cricotece, Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej, Operze Krakowskiej czy ICE Kraków. Na placu Szczepańskim i dziedzińcu Pałacu Krzysztofory zagoszczą rzeźby wykładowcy ASP Pawła Orłowskiego, laureata wielu nagród i wyróżnień, który brał udział w ponad 50 projektach artystycznych, wystawach, sympozjach na całym świecie. W Międzynarodowym Centrum Sztuk Graficznych symbolicznie spotkają się mistrz grafiki japońskiej Toshihiro Hamano (dwukrotny laureat Międzynarodowego Triennale Grafiki w Krakowie) i świeżo upieczona absolwentka Wydziału Grafiki ASP w Krakowie Monika Szydłowska. Galeria ASP zaprezentuje natomiast twórczość Karola Palczaka – „Rembrandta z Bieszczad”, laureata Grand Prix pierwszego Krakowskiego Salonu Sztuki (2018), a rok później Grand Prix Bielskiej Jesieni.
Czesław Słania to nadworny grawer w Szwecji, Danii i Monako, absolwent krakowskiej ASP, który został wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa jako autor największej liczby projektów znaczków pocztowych na świecie – jego nietuzinkowe prace obejrzymy podczas wystawy w budynku Narodowego Banku Polskiego. ASP przywróci także pamięć o Róży Aleksandrowicz, kobiecie wyprzedzającej o przynajmniej kilka kroków swoją epokę, jednej z największych muz krakowskiego międzywojnia i zarazem ówczesnej bizneswoman, mecenasce takich malarzy jak Jacek Malczewski, Wojciech Weiss czy Teodor Axentowicz. Na wystawie jej portretów w Muzeum ASP przekonamy się, jak widzieli ją najsłynniejsi malarze dwudziestolecia międzywojennego.
Fundacja GAP i Agencja Artystyczna GAP przygotowały m.in. projekt dla dzieci i seniorów Nie psujcie nam świata, w którym uczestnicy próbują wspólnie znaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące zmian zachodzących w świecie i wyzwań, z jakimi przychodzi i przyjdzie nam się mierzyć. Podczas koncertu zespołu Hirundo Maris zabrzmią utwory z wydanej przez Agencję GAP płyty Poésie et musique. Zaplanowano także wyprodukowany specjalnie na Open Eyes Art Festival półimprowizowany spektakl z udziałem Krystiana Lupy i Katarzyny Janowskiej Artysta zmienia świat – rodzaj adaptacji corocznej sesji merytorycznej OEES do formatu teatralnego. Częścią festiwalu są także projekty przygotowane przez dzieci.
Dopełnieniem dwudniowych obrad ekspertów OEES 2021 na temat problemów współczesności – osnutych w dużym stopniu wokół różnorodnych skutków pandemii – będą ogólnodostępne spotkania z artystami i ich spojrzeniem na świat. (Dorota Dziunikowska)
Tekst został opublikowany w kwartalniku „Kraków Culture” 3/2021.
