W marcu 2021 Żydowskie Muzeum Galicja rozpoczęło trzecią edycję projektu (Nie)rozłączni. Trudne tematy w relacjach polsko-żydowskich, w ramach którego w odbędzie się siedem dyskusji (marzec–listopad 2021). Spotkania poprowadzi w tym roku Kazimiera Szczuka.
26 kwietnia 2021, 18.00 (oline)
Pomiędzy Auschwitz a Oświęcimiem. Sprzeczne opowieści o Polsce.
Geograficznie Oświęcim, Oshpitzin i Auschwitz to to samo miejsce na mapie. Jednak na poziomie wiedzy, opinii i powszechnych wyobrażeń, jakie przywołują te nazwy, odległość wydaje się ogromna: „Oświęcim” to jedno z najstarszych małopolskich miast położone na trasie z Krakowa na Śląsk, dziś stolica powiatu i ośrodek przemysłowy. „Oshpitzin” to kilka stuleci historii jednej z najważniejszych społeczności żydowskich w Polsce, to widoczne ślady żydowskiej obecności. „Auschwitz” to Zagłada polskich Żydów, śmierć i zniszczenie, znany na całym świecie symbol Holokaustu, który niejednokrotnie dominuje w narracjach o społecznościach żydowskich w Polsce. Nazwy Oświęcim/Oshpitzin/Auschwitz symbolizują w pewnym sensie różne narracje o Polsce, o historii polskich Żydów i o wzajemnych relacjach. Czy opowieści te da się ułożyć w spójną całość?
Paneliści:
• Tomasz Kuncewicz
• dr Annamaria Orla-Bukowska
• dr Tomasz Cebulski
Rejestracja: kliknij TUTAJ.
Transmisja wydarzenia odbędzie się na facebookowej stronie Żydowskiego Muzeum Galicja. W języku polskim z tłumaczenim na język angielski.
Maj 2021
Pomiędzy milczeniem a propagandą. Ewolucja narracji o sprawiedliwych w powojennej Polsce.
Choć wśród odznaczonych medalem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata najwięcej jest Polaków, to aż do 1989 roku ta grupa w polskiej debacie publicznej niemal się nie pojawiała. Zmieniło się to w latach 90., stopniowo jednak dyskurs związany ze Sprawiedliwymi zaczął zmierzać w niepokojącym kierunku - instrumentalizacji i trywializacji. Obraz Sprawiedliwych jako bohaterskich, wyjątkowych postaci, które dokonały heroicznego czynu działając wbrew swemu otoczeniu, musiał ustąpić innej narracji: o całym narodzie sprawiedliwych, którzy mimo własnego cierpienia i opresji pod niemiecką okupacją masowo i bezinteresownie spieszyli z pomocą.
Czerwiec 2021
Pomiędzy pomnikiem a produktem. Procesy upamiętnienia i komercjalizacji w post-żydowskiej przestrzeni.
Historyczne dzielnice i ulice żydowskie, tereny wokół dawnych synagog - dawne „przestrzenie żydowskie” są adaptowane, modyfikowane, a przede wszystkim na nowo definiowane. Na ile zostały oswojone przez lokalną społeczność? Czym się stają? Czy funkcjonują jako miejsca pamięci skłaniające do refleksji? Czy może jako wygładzone, ładnie opakowane produkty turystyczne? Na ile zachowały autentyzm, a na ile zmieniły się w parki tematyczne? A może - odarte z żydowskości, zmienione już nie do poznania - stają się miejscami „bez historii”?
Wrzesień 2021
Pomiędzy tradycją a nowoczesnością. Współczesna społeczność polskich Żydów
Wiele mówi się i pisze w ostatnich latach o „odrodzeniu życia żydowskiego”, „odbudowie społeczności żydowskich w Polsce”, dość rzadko jednak zwraca się uwagę na zróżnicowanie tych społeczności – w dyskursie publicznym, w mediach uchodzą za monolit. A nie jest przecież tajemnicą, że występują w nich liczne podziały związane ze stopniem religijności, stosunkiem do tradycji i dziedzictwa, wizją przyszłości itd. Obok gmin wyznaniowych żydowskich powstają nowe instytucje i organizacje. Jak współcześni polscy Żydzi widzą kierunki rozwoju swoich społeczności? Jak widzą przyszłość polskich Żydów?
Październik 2021
Pomiędzy pożądaniem (fascynacją?) a pogardą. Historyczny i współczesny obraz Żydówek
Wiele osób ze świata nauki zajmujących się tematyką żydowską z perspektywy gender studies wskazuje, że Żydówka doświadcza podwójnej dyskryminacji - ze względu na przynależność religijną / narodowościową i ze względu na płeć. Jak zatem płeć wpływa na postrzeganie Żydów? Skąd się wziął i dlaczego do dziś funkcjonuje mit “pięknej Żydówki” - egzotycznej, tajemniczej, czasem niebezpiecznej? Jakie znaczenie miała płeć w czasach Holokaustu? Czy nasilenie antysemickich uprzedzeń ma także związek z płcią?
Listopad 2021
Pomiędzy nami. Strachy polskie – obraz w mediach i kulturze
Lęk przed nieznanym, lęk przed zburzeniem mitów, na których budujemy swoją tożsamość, lęk przed konfrontacją z niewygodną, trudną prawdą, lęk przed ujawnieniem wstydliwych faktów z przeszłości, lęk przed krytyką uderzającą w budowany z wysiłkiem pozytywny wizerunek… Lęki te funkcjonują zarówno na poziomie indywidualnym, jak i grupowym. Wpływają one na nasze reakcje, relacje z innymi, na naszą opowieść o sobie. Jakie są zatem polskie lęki związane z mniejszościami i przemianami we współczesnym świecie
