Gdzie zniknął drogocenny „Portret młodzieńca” Rafaela Santiego, nie wie nikt. Poszukiwania obrazu wartego ponad 100 mln dolarów trwają od zimy 1945 roku, gdy widziano go po raz ostatni. Śledztwo nie utknęło jednak w martwym punkcie. Czas sprawdzić, jak utracone arcydzieło zainspiruje kolejne pokolenia artystów. Dlatego Muzeum Narodowe w Krakowie i twórcy aplikacji Glaze ogłaszają „POWRÓT RAFAELA” – międzynarodową akcję, która kieruje uwagę całego świata na „Portret młodzieńca”, sprawdzając, czy techniki dawnych mistrzów mogą konkurować i wygrać z kulturą selfie.
– Cyfryzacja i nowe technologie obecne są niemal w każdym aspekcie współczesnego życia. Z powodzeniem wykorzystujemy je także w muzealnictwie – m.in. oferując wirtualne ścieżki zwiedzania czy dostęp do cyfrowych zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie. Współpraca naszego muzeum z twórcami aplikacji Glaze to nowy sposób na doświadczanie i promowanie sztuki. To projekt, w którym historia spotyka się ze współczesnością. Za sprawą cyfrowych odpowiedników historycznych narzędzi malarskich współcześni twórcy poznają tajniki renesansowego malarstwa – to ogromny walor edukacyjny projektu. Liczymy na to, że konkurs na cyfrowy autoportret Rafaela spotka się ze szczególnym zainteresowaniem najmłodszych odbiorców, budząc ich kreatywność i wyobraźnię – Tomasz Ostrowski, Zastępca Dyrektora ds. Strategii i Komunikacji MNK.
Aby zostać laureatem konkursu „Powrót Rafaela”, nie trzeba mieć dostępu do profesjonalnej pracowni malarskiej, wystarczy ta wirtualna, stworzona przez Roberta Latosia, malarza i miłośnika nowych technologii. – Aplikacja Glaze umożliwia naukę warsztatu malarskiego opartego na renesansowej tradycji malarskiej za pomocą tabletu. Możemy wybrać puste płótno i tworzyć własne dzieło od podstaw lub posiłkować się szkicami największych arcydzieł, nadając im indywidualny charakter, dobierając kolory, mieszając je ze sobą, uwspółcześniając kompozycję – wyjaśnia artysta. Pracującym z nim programistom i naukowcom udało się wiernie odtworzyć techniki malarskie dawnych mistrzów, które w świecie rzeczywistym wymagają ogromnych nakładów pracy i czasu. Z pomocą przychodzą również materiały edukacyjne przygotowane przez zespół Well of Art. Stylistyka prac jest dowolna, ale uczestnicy będą pracować nad autoportretami w oparciu o szkic konkursowy, który ułatwi zachowanie układu kompozycyjnego dzieła Rafaela. Aplikacja oferuje również lekcje malowania portretu i autoportretu, malarstwa laserunkowego oraz wykorzystywania techniki sfumato. W ramach współpracy z Muzeum Narodowym w Krakowie w wyznaczonych terminach będzie można bezpłatnie pobrać Glaze.
Dzięki konkursowi wraca pytanie o to, co się stało z zaginionym obrazem. Czy zabrał go gubernator Hans Frank, gdy uciekał przed aliantami w 1945 roku? Inne arcydzieła z kolekcji Czartoryskich – „Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci oraz „Pejzaż z miłosiernym Samarytaninem” Rembrandta – zostały odnalezione w jego willi (i szczęśliwie powróciły do Polski), jednak obrazu Rafaela tam nie było. Również tożsamość sportretowanego mężczyzny pozostaje niepotwierdzona. Wielu badaczy uważało go za autoportret artysty... Ta historia może mieć swoją kontynuację.
Do końca dnia na świecie powstaną 93 miliony selfie. Zamiast robić kolejne, można pójść w ślady dawnych mistrzów i postawić na autoportret w stylu, w jakim malował sam Rafael Santi. Wirtualna sztaluga zamiast selfie-sticka, techniki dawnych mistrzów – sfumato i glaze – jako odpowiednik filtrów z popularnych aplikacji. Efekt? Przepustka do świata sztuki, międzynarodowe publikacje i pokazanie prac w Muzeum Książąt Czartoryskich podczas wystawy finałowej.
Dzieci, młodzież i dorośli startują w czterech kategoriach wiekowych: 7–10, 11–13, 14–18 lat i 19 plus. Pracom uczestników z całego świata przyjrzy się międzynarodowe jury złożone z ekspertów z dziedzin sztuki, muzealnictwa, kuratorstwa i technologii edukacyjnych. Oceniane będą interpretacja tematu i indywidualny styl autorów, kompozycja, czyli inspiracje układem obrazu Rafaela wzbogacone własnymi pomysłami, a także zastosowana technika malarska, wykorzystująca efekty malarstwa olejnego.
Jurorzy przyznają cztery nagrody główne (po jednej w każdej kategorii wiekowej), a także wskażą dwudziestu finalistów konkursu. Nagrodą główną jest publikacja zwycięskich prac w grudniowym numerze międzynarodowego magazynu o sztuce „Apollo”. W ramach końcowej prezentacji w Muzeum Książąt Czartoryskich zostanie pokazanych sto prac.
Na autoportrety organizatorzy czekają do 20.10.2025. Więcej informacji można znaleźć na www.wellofart.com/competition
