Musica Divina 2025: ERO CRAS

Adwent w sierpniu? Tak – i to w samym sercu Krakowa. Tegoroczny festiwal Musica Divina będzie opowieścią o nadziei i oczekiwaniu. To wszystko po to, by przypomnieć, że muzyka – podobnie jak prawdziwa liturgia – przekracza nasze tu i teraz.

Hasło tegorocznej odsłony festiwalu: ERO CRAS („przybędę jutro”) odwołuje się do adwentowych Wielkich Antyfon „O” i prowadzi nas ku jednemu z najmocniejszych w wymowie okresów liturgicznych. Zainspirowani tradycją wawelskich Rorantystów – organizatorzy odważnie sięgają po tę tradycję.

To odważny eksperyment, ale niepozbawiony podstaw. Mamy bowiem w Krakowie niezwykłe adwentowe miejsce – i to w samym sercu miasta: jedną z najpiękniejszych kaplic wawelskiej katedry, ufundowaną przez króla Zygmunta I. Jest nie tylko perłą renesansowej architektury, lecz przez wieki była również miejscem codziennego życia muzycznego dzięki wyjątkowo intensywnej działalności kapeli Rorantystów. Do ich obowiązków należało codzienne wykonywanie śpiewów na mszy świętej roratniej oraz w czasie większych świąt kościelnych.

Na mocy specjalnego przywileju roraty w tym miejscu można sprawować przez cały rok, nie tyko w Adwencie. Właśnie do tej krakowskiej tradycji nawiązują w tym roku organizatorzy, wpisując w program roraty w katedrze w wybrane festiwalowe poranki oraz wplatając adwentowy repertuar w wieczorne koncerty.

ERO CRAS (łac. „przybędę jutro”) to odwrócony akronim złożony z pierwszych liter adwentowych Wielkich Antyfon „O”. Są one nie tylko gorliwym błaganiem biblijnego Izraela – również w naszych czasach są niczym innym, jak wołaniem o światło, o mądrość, o Bożą obecność.

O Sapientia
O Adonai
O Radix Jesse
O Clavis David
O Oriens
O Rex gentium
O Emmanuel

Trzon programu tworzą koncerty zanurzone w duchowej tradycji chrześcijańskiej: dramatyzowana Missa Aurea (Złota Msza) w wykonaniu Cappella Pratensis, w której polifoniczne części z Missa Ecce ancilla Domini Guillaume’a Du Faya przeplatają się ze śpiewem chorałowym, surowe i archaiczne pieśni religijne średniowiecznych Włoch zaprezentowane przez zespół Micrologus oraz głęboka polifonia Moralesa i Gomberta splatająca wątki pokuty, nadziei i maryjnej kontemplacji – w aranżacji na głosy i vihuele wykonają ją Andrew Hallock, Jonatan Alvarado, Ariel Abramovich, Jacob Heringman.

Estońsko-skandynawski akcent wprowadzi Linnamuusikud, wiążąc rodzime melodie z Wielkimi Antyfonami „O” odmierzającymi czas do Bożego Narodzenia. Tuż obok głównej osi festiwalu pojawią się dwa kameralne klejnoty: prezentujący nordycki barok recital Anny-Liisy Eller i Taaviego Kerikmäe na jedynym w Europie cembal d’amour oraz specjalny koncert zarezerwowany dla patronów festiwalu – muzyczna wyprawa do gwatemalskich manuskryptów z Huehuetenango (Ariel Abramovich & Jonatan Alvarado), ofiarowana przez organizatorów tym, którzy swoją hojnością podtrzymują ideę festiwalu społecznego.

***

Koncerty główne
(wstęp wolny z wejściówkami)

5 sierpnia 2025, 20.30
Bazylika Nawiedzenia NMP Na Piasku oo. Karmelitów
XIII-wieczne laudy na okres Adwentu i Narodzenia Pańskiego
Micrologus

Antyfona: O Sapientia
Lauda: Laude Novella (Laudario di Cortona nr 91)
Toccara
Lauda: Fami cantar (Laudario di Cortona nr 91)
Lauda: Dal ciel venne messo novello (Laudario di Cortona nr 91)
Lauda: O Maria d’Omelia (Laudario di Cortona nr 91)
O divina Virgo flore (Laudario di Cortona nr 91)
Lauda: Cristo è nato et humanato (Laudario di Cortona nr 91)
Lauda: Dami conforto (Laudario di Cortona nr 91)
Antyfona: O Emmanuel
Lauda: Gloria ‘n cielo e pace ‘n terra (Laudario di Cortona nr 91)
Lauda: Ave, donna santissima (Laudario di Cortona nr 91)
Lauda: Stella nuova ‘n fra la gente (Laudario di Cortona nr 91)
Lauda: Dolce Vergine Maria (Laudario Magliabechiano II)

6 sierpnia 2025, 19.00, 21.00
Bazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa oo. Jezuitów
Noli tardare! – motety nadziei i oczekiwania
Abramovich ‡ Alvarado ‡ Hallock ‡ Heringman

I. Et noli tardare…
Motety nadziei i pokuty
Antyfona: O Oriens Cantoral nr 9 [zbiory Biblioteki Narodowej Hiszpanii]
Cristóbal de Morales Salve Regina a 5, część III
Cristóbal de Morales Veni Domine, et noli tardare
Pedro de Escobar, Francisco de Peñalosa(?) Memorare piisima
Nicolas Gombert In te, Domine, speravi, część I
Antyfona: O Clavis David Cantoral nr 9 [zbiory Biblioteki Narodowej Hiszpanii]

II. Remedando en algunos pasos al Aspice Domine de Gombert…
Morales w swoim warsztacie
Cristóbal de Morales Missa Aspice Domine: Agnus Dei I
Nicolas Gombert Aspice Domine, część I: Aspice Domine quia facta est
Cristóbal de Morales Missa Aspice Domine: Et resurrexit
Nicolas Gombert Aspice Domine, część II: Muro tuo inexpugnabili
Cristóbal de Morales Missa Aspice Domine: Agnus Dei II

III. De la Sagrada María…
Motety maryjne
Nicolas Gombert lub Enríquez de Valderrábano Assiste Parata
Nicolas Gombert Conceptio Tua
Jean Mouton Nesciens Mater
Cristóbal de Morales Exaltata est, Sancta Dei Genitrix
Cristóbal de Morales Ave María

7 sierpnia 2025, 19.00 oraz 21.00
Kościół Ewangelicki św. Marcina
David Kellner: Szesnaście wybranych kompozycji lutniowych (1747)
Kerikmäe & Eller Duo – klawikord, arpanetta, psałterium, kanel

Aria
Phantasia a-moll
Phantasia D-dur: Gavotte, Courante, Sarabanda, Giga
Phantasia C-dur
Phantasia d-moll: Campanella
Phantasia A-dur: Passepied, Rondeau, Giga
Phantasia F-dur
Pastorel: Chaconne

7 sierpnia 2025, 21.00
Koncert dla patronów, więcej informacji: https://musicadivina.pl/wejsciowki
Abramovich & Alvarado

8 sierpnia 2025, 20.30
Bazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa oo. Jezuitów
Guillaume Du Fay (1397–1474) Złota Msza: Missa Ecce ancilla Domini
Cappella Pratensis

Antiyfona: O Adonai (chorał)
Introit: Rorate celi (chorał)
Guillaume Du Fay Missa Ecce ancilla Domini: Kyrie
Guillaume Du Fay Missa Ecce ancilla Domini: Gloria
Graduał I: Tollite portas (chorał)
Graduał II: Prope est Dominus (chorał)
Ewangelia: Łk 1:26–38 (chorał)
Guillaume Du Fay Missa Ecce ancilla Domini: Credo
Offertorium: Confortamini (chorał)
Prefacja (chorał)
Guillaume Du Fay Missa Ecce ancilla Domini: Sanctus
Pater noster (chorał)
Guillaume Du Fay Missa Ecce ancilla Domini: Agnus Dei
Communio: Ecce virgo concipiet (chorał)
Motet: Antoine Busnoys (ok. 1430–1492) Regina caeli II
Antyfona: O Rex Gentium (chorał)