Tworzyć to poddawać się. My, Artyści w UNKNOWN, dzielimy jedną świętą praktykę: słuchamy. Nasze pracownie to laboratoria, gdzie intuicja wyszeptuje rytm duchowego tańca, a plany ego rozpuszczają się w głębszych westchnieniach duszy. Sztuka staje się skamieniałością chwilowego zderzenia kontroli i poddania się. Prawdziwym tematem nie jest tutaj dzieło sztuki jako obiekt, ale poznawczy odstęp między bodźcem a zrozumieniem. Gdy powierzchnia odmawia przybrania znanych wzorów, gdy materiał zachowuje się wbrew swoim ustalonym właściwościom, gdy struktura wizualna oscyluje pomiędzy wieloma możliwymi konfiguracjami – nie są to wybory estetyczne, lecz demonstracje ontologiczne. Tutaj sam akt twórczy jest dziełem sztuki — ciągłym stawaniem się, w którym chaos rodzi porządek, tylko po to, by go ponownie pochłonąć. Każda decyzja artystyczna jest jednocześnie aktem objawienia i przesłonięcia. Dzieła funkcjonujące jako lustra poznawcze, nie w narcystycznym sensie, ale jako dosłowne refleksje procesów myślowych.
Każdy artysta zna ten moment — puste płótno, nietknięta bryła gliny, pusty ekran. To moment zarówno przerażenia, jak i euforii, kiedy umysł sięga po pewność, ale dusza pochyla się w nicość. Dzieła w UNKNOWN rodzą się z tego napięcia. Nie starają się podbić nieznanego, ale z nim porozmawiać, pozwolić mu prowadzić rękę, zamiast opierać się jego przyciąganiu. To nie jest abstrakcja dla samej abstrakcji. Malarz nie narzuca wizji, ale podąża szlakiem pozostawionych śladów. Rzeźbiarz nie wymusza kształtu na materiale, ale wydobywa to, co już było w nim ukryte. Artyści w UNKNOWN to współcześni alchemicy. Naszym medium nie jest ołów zamieniający się w złoto, ale chaos zamieniający się w znaczenie, ulotne, kruche i zaciekle żywe. Dzieła tutaj nie są artefaktami, ale rytuałami. Stanie przed nimi nie oznacza obserwowania, ale uczestniczenie w ich rozwijaniu.
Nieznane nie jest tam. Jest w Tobie.
Doświadczenie tych dzieł oznacza udział w eksperymencie dotyczącym natury samego rozumienia, gdy znaczenie przestaje być spójne. Wartość nie leży w samym dotarciu do odpowiedzi, ale w podtrzymywaniu pytania jako stanu stałego i produktywnego. Nieznane to ziemia, na której stoimy. Podobnie jak w teorii kwantowej, obserwacja zmienia to, co obserwowane: bycie ich świadkiem oznacza zmianę ich i siebie. Zaczynamy w ciemności. Nie w ciemności nieobecności, ale w żyznej ciemności potencjału, takiej, która szumi niewidzialnym ruchem. To tutaj żyje kreacja, w przestrzeni między tym, co wiemy, a tym, czego nie potrafimy nazwać. UNKNOWN to nie wystawa; to wyprawa na to pierwotne terytorium, zbiorowy akt słuchania szeptów niewidzialnego. Prezentowane dzieła nie są reliktami rozwiązanych idei, ale dowodami ciągłego stawania się. Bycie ich świadkiem oznacza śledzenie konturów procesu, w którym twórca również jest niszczony i tworzony na nowo.
UNKNOWN proponuje nie odpowiedzi, ale spotkanie.
Maria Ciborowska
