EtnoKraków / Rozstaje 2025

Tegoroczne święto muzyki etnicznej to blisko 100 artystów z 10 krajów. Nad Kraków powrócą gwiazdy: słynny w świecie rumuński brass band Fanfare Ciocărlia, Torgeir Vassvik – pieśniarz Saami, artyści Symfonii czterech stron świata Stanisława Słowińskiego, powróci grupa Wędrowiec, Maciej Filipczuk – tym razem z formacją Radical Polish Ansambl, a z nowym trio: Wassim Ibrahim. I jak refren powróci krzyk o wolność i godność człowieka. Tym razem – głosem Kin'Gongolo Kiniata, młodych artystów z Kinszasy, z republiki Kongo, gdzie wojna nieprzerwanie toczy się od trzech dekad.

Krajobraz muzyczny EtnoKraków/Rozstaje 2025 to artyści z Polski, Norwegii, Finlandii, Litwy, Syrii, Rumunii, Ukrainy, Kongo, Gambii. Koncerty kameralne i plenerowe, Noc Tańca, Noc Pieśni, nad Wisłą Koncert o świcie w ramach krakowskich Wianków, EtnoWioska dla małych i dużych na łące na Wesołej, Symfonia czterech stron świata Stanisława Słowińskiego na okoliczność gali 10-lecia: „Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A.” (scena NCK, wstęp wolny!), koncert charytatywny Buen Camino! na rzecz muzycznej edukacji dzieci i młodzieży (ICE Kraków), warsztaty rzemieślnicze i muzyczne.

WESOŁA / PLENEROWO i KAMERALNIE

Po latach na scenę EtnoKraków powraca Fanfare Ciocărlia (21.06, Łąka na Wesołej, wstęp wolny) – dzisiaj jeden z najsłynniejszych brass bandów na świecie, redefiniujący idiom muzyki Karpat i Półwyspu Bałkańskiego, artyści, którzy szturmem przemierzyli kolejne kontynenty wyznaczając nową przestrzeń dla sceny world music i etno. Koncert na Wesołej będzie też promocją najnowszego (2025) albumu Fanfare: The Devil Rideas Again. Na Rozstaje powraca Torgeir Vassvik (22.06, Strefa Nowa) z projektem Vassvik-Silvola-Styrpe i najnowszą płytą White (2024) – animistyczne pieśni Saamów i tradycje joik przenoszący w XXI wiek. Powraca minimalistyczny Wędrowiec (20.06, Strefa Nowa) ożywiający muzycznie dawne nadwiślańskie obrzędy i rytuały.

W serii festiwalowych koncertów – manifestów (2019: Virtualnaja Derevnia – wspólny projekt artystów z Rosji i Ukrainy, 2019: Aziza Brahim z Sahary Zachodniej, 2022: Dakh Daughters / Ukrainian Fire) – tym razem na scenie EtnoKraków/Rozstaje: Kin'Gongolo Kiniata (21.06, Łąka na Wesołej, wstęp wolny). Ich koncert, choć premierowy na festiwalu i Polsce – to również powrót. Powracający jak fala, śladem kongijskich legend: Konono Nº1, Kasai Allstars i Staff Benda Bilili – głos młodego pokolenia, krzyk z serca Kinszasy – sprzeciw wobec niekończącej się wojny w Kongo, śpiewany w językach lingala i bantu głos o godność człowieka i wolność. Koncert promuje debiutancki album grupy: Kiniata wydany w kwietniu br.

I powracać też będzie jak refren – kołem rytmu przyrody i obrzędowości – twórczość artystów przywołujących dawne tradycje oraz tych – nieustających w poszukiwaniach, odkryciach, eksperymentach. Wśród nich Torgeir Vassvik z projektem Vassvik-Silvola-Styrpe i Radical Polish Ansambl (22.06) pod wodzą Macieja Filipczuka, artysty rozczytującego muzyczne kody DNA i w oparciu o nie z odwagą kreującego przekaz awangardowy. Najnowszy album zespołu: Nierozpoznana wieś zyskał najwyższe noty dziennikarzy muzycznych i w konkursie płytowym Polskiego Radia Nowa Tradycja 2025 uhonorowany został prestiżowym tytułem Folkowy Fonogram Roku. To kolejny powrót Macieja Filipczuka na Rozstaje, wcześniej na scenie festiwalowej artysta gościł z autorskim projektem Lautari, a gościnnie w składzie Tęgie Chłopy. Powrót na Rozstaje to również koncert wspomnianej grupy Wędrowiec, ale też solowy projekt perkusyjny Gary Gwadera – Trzeciak’s Head. Tu wyobraźnia łódzkiego perkusisty Gwadery przekracza granice brawury: wykreowany przez niego wirtualny, archetypiczny mistrz „Trzeciak” to wdzięczna medialna mistyfikacja (folkowa „policja” dostaje zadyszki ;). Od wymyślonego Trzeciaka znacznie ważniejszy jest tu na szczęście „uczeń” Gwadera i jego realna muzyka. Ożywcza, na wskroś nowoczesna, uwalniająca wyobraźnię, przywołująca tradycję dawnych mistrzów oberka – przez filtr nieprzeciętnej wrażliwości Gwadery – kreatora. To również powrót na Rozstaje. Piotr Gwadera – laureat Nowej Tradycji 2024 – na scenie EtnoKraków gościł już wcześniej z grupą Odpoczno.

Na kameralnej scenie Strefy Nowej rozgości się również festiwalowa scena etnoelektro. Wśród wykonawców m.in.: Non-adaptive Dance Music (20.06) – dla Marii Stępień i Andrzeja Józefczyka punktem wyjścia są tu melodie tradycyjne, grywane do tańca na polskich wsiach. Duet debiutował jesienią 2024 w Strefie Nowej, by już w 2025 roku zasilić grono laureatów konkursu Nowa Tradycja zdobywając nagrodę „Czwórki” Polskiego Radia. NDM zestawia tradycyjne polskie melodie taneczne z formami live electronics, bazując również obficie o generatory AI. W paśmie etnoelektro również krakowski Chwost (20.06) w nowej odsłonie oraz podbijający klubowe sceny duet Sw@da x Niczos (21.06) i ich Podlasie Bounce, laureaci II miejsca w 2025 roku w konkursie Polskiego Radia na Folkowy Fonogram Roku za album #INDAWOODS i finaliści krajowych eliminacji Eurowizji 2025 (II miejsce). Noc Tańca wybrzmi też jednak mocno tradycyjnie (20.06). Orkiestrę Festiwalową EtnoKraków/Rozstaje poprowadzi Marysia Stępień, do tańca zagrają też kapele inicjatywy Krakowski Dom Tańca.

NOC PIEŚNI x KONCERT o ŚWICIE // EtnoKraków x Wianki (Bulwar Poleski, 22.06)
Noc Pieśni to zwieńczenie tegorocznych krakowskich Wianków organizowanych przez KBF i jednocześnie dopełnienie Nocy Pieśni i maratonu sobotnich koncertów plenerowych (Łąka na Wesołej, 21.06): Fanfare Ciocărlia, Kin'Gongolo Kiniata i Orkiestry Festiwalowej (3 x wstęp wolny!). Noc Pieśni otworzy duet Sw@da x Niczos na scenie Strefy Nowej, a kilka godzin później nad Wisłą, na Bulwarze Poleskim (wstęp wolny) w noc przesilenia letniego usłyszymy pieśni ludu Saami inspirowane rytuałami szamańskimi, pieśni słowiańskie, m.in. polskie i serbskie – nawiązujące do symboliki ognia, wody, tradycji kupalnych, świętojańskich i sobótkowych. To niezwykłe wokalne, akustyczne wydarzenie – bez kabli, prądu i głośników – rozpoczniemy w nocy, przed wschodem Słońca 22 czerwca o godzinie 3.30 przemarszem z pochodniami i rozpaleniem ognisk nad zachodnim brzegiem Wisły na Bulwarze Poleskim. Tam pieśni o mocy kobiet i tradycje ludu Saami przywoła Torgeir Vassvik – lapoński pieśniarz łączący tradycję i technikę joik i śpiewu gardłowego, czerpiący natchnienie z szamańskich form wokalnych i perkusyjnych. O świcie zaśpiewa Joanna Słowińska z grupą przyjaciół – charyzmatyczna artystka szukająca inspiracji w archaicznych polskich i słowiańskich pieśniach obrzędowych, a rytualne pieśni serbskie usłyszymy w wykonaniu zespołu Łada i grupy warsztatowej specjalizującej się w praktykowaniu archaicznych form tradycji muzycznych Słowian południowych.

Nowohuckie Centrum Kultury: Symfonia czterech stron świata i Jubileusz 10-lecia: „Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A.”
Na okoliczność jubileuszu 10-lecia działalności spółki: „Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A.” na festiwalową scenę powraca Symfonia czterech stron świata Stanisława Słowińskiego (Nowohuckie Centrum Kultury, 27.06, wstęp wolny / wejściówki). Po spektakularnym sukcesie premiery w ICE Kraków i wypełnionych po brzegi salach: NOSPR Katowice (dwa komplety w jeden wieczór), Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu, Filharmonia Narodowa w Warszawie, Filharmonia Krakowska, Cavatina Hall, Filharmonia Bałtycka, Centrum Spotkania Kultur w Lublinie tym razem II Symfonia – Symfonia czterech stron świata zagości na scenie teatralnej Nowohuckiego Centrum Kultury. To utwór zachowujący romantyczną formę symfonii, ale rozszerzający ją o elementy improwizacji, instrumenty etniczne, sekcje rytmiczne, łączący tradycję klasyczną z jazzem i muzyką świata; obok orkiestry InfraArt i formacji Stanisław Słowiński Quintet pod dyrekcją kompozytora – soliści z Polski, Syrii, Norwegii i Gambii. Na scenie m.in. Buba Badije Kuyateh, Wassim Ibrahim, Kacper Malisz, Piotr Nowak, Joanna Słowińska, Stanisław Słowiński, Torgeir Vassvik. Tak o premierowym wykonaniu Symfonii czterech stron świata w ICE Kraków pisał Grzegorz Słącz: „Jak będzie płyta – ustawiam się pierwszy w kolejce: genialna muzyka, fantastyczne wykonanie. Wspaniały projekt z wielkim potencjałem na sukces krajowy i międzynarodowy”. Mateusz Leon Rychlak wspomniał: „Finał, porywający, mocny, łączy w sobie opowieści o wszystkich stronach świata, by ukazać tę prawdziwą harmonię, która jest pomiędzy czterema płatkami róży wiatrów”, zaś Andrzej Czapliński: „Dwie godziny wyśmienitej uczty muzycznej! Kompozycja Stanisława Słowińskiego wywodzi się i ma rozmach utworu symfonicznego, i inkrustowana jest muzycznie elementami jazzu, improwizacji oraz występami zaproszonych gości z całego świata. Wnoszą oni do symfonii swoją etniczną tożsamość, instrumenty swoich regionów. Piękna, wielowarstwowa kompozycja”.

Charytatywnie: ICE Kraków – Buen Camino! Dobrej drogi! Koncert na rzecz muzycznej edukacji dzieci i młodzieży

Koncert charytatywny Buen Camino! Dobrej drogi! (28.06, ICE Kraków) na rzecz muzycznej edukacji dzieci i młodzieży – będzie świętem muzyki etnojazzowej i improwizowanej. Na scenę EtnoKraków w podwójnej roli powróci Wassim Ibrahim – syryjski pieśniarz, kompozytor, instrumentalista i dyrygent. Poprowadzi wielokulturowy i wielonarodowy Chór w Kontakcie, czerpiący z bogactwa muzyki orientalnej, wykonujący m.in. kompozycje z Afryki, Ameryki i Dalekiego Wschodu, ale też muzykę renesansową jak i utwory znane ze współczesnych produkcji filmowych. Syryjski artysta wystąpi też z nowym etnojazzowym projektem: Ibrahim Trio (Ibrahim / Mencel / Madej) promując najnowszą płytę zespołu: East Meets West. Scenę muzyki improwizowanej i jazzowej reprezentować będzie też duet: Piotr Damasiewicz (trąbka) i Dominik Wania (fortepian). Artyści zaprezentują materiał z albumu: The Way, the Truth, and the Life – according to Artur Olender. Nakreślone w tytule przez kompozytora: droga, prawda i życie to wytyczne dla artystów, którzy z niezwykłą wrażliwością odczytują i interpretują otwartą partyturę Olendra – artysty nastawionego na duchowy wymiar muzyki.

Dochód z koncertu przekazany będzie przez organizatora wydarzenia: Fundację Buen Camino! na cel charytatywny: wsparcie edukacji muzycznej dzieci i młodzieży.

SZKOŁA na ROZSTAJACH

EtnoKraków/Rozstaje to również warsztaty muzyczne, wśród propozycji Szkoły na Rozstajach m.in. EtnoWioska / Tańcograjki – warsztaty muzyczne dla małych i dużych i warsztaty rzemiosła tradycyjnego ŻyWej Pracowni (Łąka na Wesołej). To również warsztaty orkiestry festiwalowej (Marysia Stępień), warsztaty: Pieśni z Roztocza (Agata Harz), warsztaty kołysanek (Monika Dudek), warsztaty „sutartines” (Laurita Peleniute / Litwa), warsztaty pieśni ludu Saami (Torgeir Vassvik / Norwegia), warsztaty: Pieśni Orientu (Wassim Ibrahim / Syria) i prezentacje etnomuzykologicznych dokumentacji filmowych zespołu Łada: Balkan Polyphony.