Między 20 a 29 czerwca 2025 roku FestivALT po raz dziewiąty zaoferuje odważne spojrzenie na żydowskie dziedzictwo, tożsamość i współczesność. Ten przełamujący schematy, interdyscyplinarny festiwal przez ponad tydzień będzie pełnił rolę platformy spotkań ze sztuką w jej najróżniejszych formach.
Tegoroczna edycja FestivALT kładzie nacisk na poszukiwanie nadziei pomimo aktualnej, trudnej sytuacji na świecie, pełnej geopolitycznych kryzysów. Jak podkreśla dyrektor festiwalu, Michael Rubenfeld, „poszukiwanie czegoś przypominającego wiarę w przyszłość staje się szczególnie ważne w świecie chylącym się ku upadkowi”. Program imprezy powstał w odpowiedzi na tragiczne wydarzenia rozgrywające się obecnie w Gazie, Izraelu i Ukrainie oraz wpływu rosnącej fali antysemityzmu na międzynarodową społeczność żydowską.
FestivALT jak co roku czyni żydowską historię i tradycję punktem wyjścia do ukazywania złożoności współczesnych żydowskich tożsamości – w Polsce i na świecie. – Wiele osób żydowskich wykorzystuje wielowiekowe żydowskie tropy jako narzędzia analityczne, odnosząc je do współcześnie stawianych pytań o żydowską tożsamość. Wydarzenia w Izraelu i Gazie narzucają określone ramy definicyjne żydowskości – nieutożsamianie się z nimi przez dużą liczbę osób sprawia, że coraz istotniejsza staje się próba określenia tożsamości diasporycznej – tłumaczy Rubenfeld i dodaje – W Polsce istnieje szereg reprezentacji „żydowskości”, ale często są one albo stereotypowe, albo bardzo konwencjonalne. Dlatego chcemy stworzyć przestrzeń dla różnorodnych, radykalnych podejść do żydowskości.
FestivALT 2025 to dziesięć dni intensywnych doznań artystycznych, m.in. teatralnych, tanecznych, muzycznych czy interdyscyplinarnych, prezentowanych w różnych, starannie dobranych krakowskich lokalizacjach. Poniżej prezentujemy kolejno – wybrane wydarzenia oraz pełen program festiwalu.
Festiwal rozpocznie się w piątek, 20 czerwca, plenerowym koncertem Mojše Band (Słowacja) i brytyjskiej kantorki Rachel Weston. Wspólnie zaprezentują oni nowoczesne reinterpretacje utworów galicyjskich kantorów znanych i cenionych w Europie: Hirsza Lejba Bakona oraz jego syna Izraela Bakona. Tradycyjny, środkowoeuropejski hazzanut łączy się tu z elektronicznymi brzmieniami, a głęboko religijne, złożone melodie z rytmicznymi nigunami i marszami. Bogata spuścizna klanu Bakonów, współczesne aranżacje Mojše Band i mezzosopranowy wokal Weston to pełna kontrastów i nieoczywistych zestawień, międzypokoleniowa muzyczna uczta.
W sobotnie popołudnie organizatorzy zapraszają na wernisaż poświęconej sztetlom wystawy “Life Is With People”, w wyjątkowej przestrzeni Kiosk.Events, oraz spotkanie z artystką, Yael Vishnizki-Levi. Z kolei wieczorem – do Staromiejskiego Centrum Kultury Młodzieży na monodram „If I Had a Gun, I’d Take Them All Down” autorstwa ukraińskiego artysty Piotra Armianovskiego. To surowa, przekraczająca tradycyjne ramy teatru medytacja nad cykliczną przemocą i rosyjską agresją wobec Ukrainy. Inspirowany historią Dmitrija Bogrowa – zamachowca na carskiego premiera w Kijowie (1911 r.) – wykorzystując nowatorskie multimedia, spektakl łączy przeszłość z osobistymi doświadczeniami autora i kontekstem współczesnego konfliktu.
W niedzielę, 22 czerwca, na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu Plaszow odbędzie się performance artystyczny “Epitaph” – artystka Katja Urban uczci pamięć o polsko-żydowskiej poetce, Zuzannie Ginczance, oraz jej poetyckim dziedzictwie.
Środa, 25 czerwca, powinna zaciekawić szczególnie entuzjastów nieoczywistych performansów. To właśnie wtedy w Stakkato Art Space & Music Studio zaprezentowana zostanie immersyjna instalacja dźwiękowa „The Longlasting Project” Nicolása Melmanna. Zaprosi on uczestników do doświadczenia rozszerzonej temporalności, inspirowanej muzyką Mortona Feldmana i żydowską duchowością. Poprzez manipulację dźwiękiem, projekt tworzy przestrzeń kontemplacji i oporu wobec współczesnego pośpiechu, kwestionując nasze postrzeganie czasu.
Natomiast w czwartek, 26 czerwca, w Ośrodku Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA, odbędzie się spektakl taneczny „Ta’am”. Fracuska choreografka Jessica Bonamy-Pergament inicjuje w nim porywające spotkanie żydowskiej i arabskiej muzykalności. Taniec, dźwięk lutni arabskiej, pieśni z Afryki Północnej i wymowne gesty splatają się w niezwykłą opowieść kulturową, po zakończeniu której odbędzie się spotkanie z artystką.
PROGRAM
PIĄTEK, 20.06, 19:00
Otwarcie 9. edycji FestivALT | Szabat nad Wisłą | koncert [bilety]
Mojše Band & Rachel Weston
Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA, ul. Nadwiślańska 2/4
SOBOTA, 21.06, 17:00
Life Is With People | wernisaż | spotkanie z artystką
Yael Vishnizki-Levi
Kiosk.Events, Rynek Podgórski 8 | CentrALT, ul. Józefińska 9
SOBOTA, 21.06, 19:00
If I Had a Gun | czytanie performatywne | spotkanie z artystami [bilety]
Piotr Armianovski, Paul Bargetto, Natan Kryszk, Michael Rubenfeld
Staromiejskie Centrum Kultury Młodzieży, ul. Hieronima Wietora 13
NIEDZIELA, 22.06, 14:00
Epitaph | instalacja artystyczna & performance
Katja Urban
Szary Dom, ul. Jerozolimska 3 (miejsce zbiórki)
NIEDZIELA, 22.06, 18:00
Hymny do bogini | wernisaż | spotkanie z artystą
Jakub Skrzypczak
2okna Cafe, ul. Józefa 40
WTOREK, 24.06, 19:00
Głos ze środka piekła | monodram | spotkanie z artystami [bilety]
Dmitrij Makliakow, Dariusz Szada-Borzyszkowski, Grzegorz Zinkiewicz
Scena Supernova, ul. Mikołaja Zyblikiewicza 12/4
ŚRODA, 25.06, 19:00
The Longlasting Project | instalacja dźwiękowa & performance [bilety]
Nicolás Malmann
Stakkato Art Space & Music Studio, ul. Berka Joselewicza 23
CZWARTEK, 26.06, 19:00
Ta’am | performance taneczny | spotkanie z artystką [bilety]
Jessica Bonamy-Pergament
Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA, ul. Nadwiślańska 2/4
PIĄTEK, 27.06, 19:00
Ulterior motives | performance muzyczno-modlitewny [bilety]
Jonathan David & Noga Rubanenko
SOBOTA, 28.06, 19:00
KulturDocs | projekcja serii + dyskusja [bilety]
Betty Q, Michael Rubenfeld, Marcella Szabłowska, Mikołaj Trzaska, Ezra Wojakowski
Kinokawiarnia KIKA, ul. Ignacego Krasickiego 18
NIEDZIELA, 29.06, 14:00
W tym miejscu | spacer dźwiękowy
Marcin Dymiter, Ludomir Franczak
Szary Dom, ul. Jerozolimska 3 (miejsce zbiórki)
