Inspiracją dla projektu poruszenie jest otwarta w 2021 roku wystawa XX + XXI w Galerii Sztuki Polskiej w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Stanowi ona przegląd zjawisk i tendencji artystycznych, które pojawiły w Polsce w ciągu ostatnich 120 lat. W 12 salach, na powierzchni 3000 metrów kwadratowych Galerii, znalazło się w sumie 600 dzieł sztuki od przełomu XIX i XX wieku po współczesność. Po raz pierwszy w historii Muzeum Narodowego w Krakowie zaprezentowano dzieła z XXI wieku. Układ nie jest w całości chronologiczny, miejscami ma charakter tematyczny. Nowością jest sala z dziełami sztuki konceptualnej i abstrakcji geometrycznej oraz znacząca prezentacja rzeźby. Na wystawie pojawiły się także dzieła krakowskich twórców grafiki, działających w 2. połowie XX wieku.
W pierwszej sali Galerii znalazło swe miejsce malarstwo początku XX wieku tworzone m.in. przez Jacka Malczewskiego, Stanisława Wyspiańskiego, Józefa Mehoffera, Wojciecha Weissa, Olgę Boznańską, Jana Stanisławskiego. Salę drugą poświęcono dziełom z okresu międzywojennego: ekspresjonistów, formistów, kolorystów, artystów awangardowych, m.in. Zbigniewa Pronaszki, Stanisława Ignacego Witkiewicza czy Marii Jaremy. Kolejna przestrzeń to przegląd sztuki powojennej do 1989 roku: socrealizm, taszyzm, malarstwo materii, surrealizm, ekspresjonizm abstrakcyjny, nowa figuracja, sztuka zaangażowana. W osobnej sali zgromadzone zostały prace reprezentujące abstrakcję geometryczną i konceptualizm m.in. dzieła Edwarda Krasińskiego, Romana Opałki, Wojciecha Fangora, Natalii LL.
Sztuka po roku 1989 zebrana jest pod tytułem „Transformacja”. Zaprezentowano tu prace z ostatniego trzydziestolecia, m.in. Zofii Kulik, Wilhelma Sasnala, Piotra Uklańskiego czy Jarosława Kozakiewicza. Wystawie towarzyszy także pokaz filmów animowanych i eksperymentalnych takich twórców jak Julian Józef Antoniszczak, Jan Lenica czy Jerzy Kucia, co było dla naszej grupy zwiedzającej miłym akcentem.
XX + XXI. Galeria Sztuki Polskiej posłużyła jako inspiracja do realizacji projektu poruszenie.
Tytuł projektu ma dwojakie znaczenie – po pierwsze sztuka porusza w nas najczulsze struny, wzbudza ogrom emocji, zarówno pozytywnych jak i negatywnych, po drugie, podczas warsztatów uczestnicy wprawiali w ruch obrazy, grafiki i rzeźby.
Uczestnicy warsztatów rozpoczęli swój udział w projekcie od wizyty w Muzeum Narodowym, gdzie poszukiwali inspiracji. Każdy wybrał jedno lub kilka dzieł, na bazie których zamierzał zrealizować animację metodą poklatkową. Następnie, pod okiem prowadzących, wybierano technikę animacji, m.in.: malowanie farbą olejną na szybie, rzeźbienie w plastelinie, wycinankę, rysunek, kolaż. Wszyscy uczestnicy brali także udział w tworzeniu spójnego storyboardu łączącego poszczególne dzieła sztuki. Ostatnim zadaniem był montaż całości oraz udźwiękowienie powstałych animacji.
Jako bezpośredni efekt warsztatów powstały trzy filmy animowane, które można zobaczyć na stronie internetowej fundacji fundacja.etiudaandanima.pl oraz platformie playkrakow.com.
Warsztaty zostały podzielone na trzy tury: abstrakcja, przestrzeń oraz figuracja.
poruszenie – abstrakcja
Uczestnicy oraz ich inspiracje:
Anna Milcarz: Janusz Tarabuła „Wejście”, „Ja i Ty”
Zofia Tabor: Stanisław Fijałkowski „Kompozycja”
Patrycja Boruch: Jarosław Modzelewski „Czarny pancernik”
Marta Kumiega: Wojciech Fangor „M 82”
Gabriela Koloch: Jerzy Tchórzewski „Upadająca postać III”
Bianka Kosecka: Alina Szapocznikow „Cykl zielnik”
Julia Zabrzyńska: Tadeusz Dominik, „kolorowe pola”
poruszenie – przestrzeń
Uczestnicy oraz ich inspiracje:
Zofia Tabor: Zofia Woźna (Bala Leser) Skrzypaczka z cyklu „Koncerty”
Julia Zabrzyńska: Maria Pininska-Bereś „Różowe narodziny”
Paulina Gasiun: Alina Szapocznikow „Cykl zielnik”
Małgorzata Pasek: Jarosław Kozakiewicz „Wieże tlenowe”
Patrycja Boruch: Jerzy Fober „Święta draperia 1993”
poruszenie – figuracja
Uczestnicy oraz ich inspiracje:
Gabriela Koloch: Tadeusz Makowski „Dwaj młodzi przyjaciele”
Marysia Lenarcik: Tadeusz Makowski „Dwaj młodzi przyjaciele”, Natalia LL „Ptaki wolności”, Jan Pamuła „Układ wieloelementowy x”, Rafał Bujnowski „Samolot”
Julia Wiereńko: Hanna Rudzka-Cybisowa „Portret Heleny Blum”
Amelia Szczypińska: Jan Stanisławski „Obłok nad Dnieprem”, „Słoneczniki”
Anna Nowak: „Jane z japońską laleczką” Alfons Karpiński, „W kąpieli” Tymon Niesiołowski „Let's talk” Ryszard Woźniak
Julia Figurny: „Dziewczynka z chryzantemami” Olga Boznańska
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury Kultura - Interwencje. Edycja 2022.
Współpraca Akademia Sztuk Pięknych im Jana Matejki, Pracownia Animacji.
- Pomysłodawczyni i koordynatorka projektu: Katarzyna Surmacz
- Oprawa graficzna projektu/projekt albumu: Paweł Gąsienica-Marcinowski
- Prowadzenie warsztatów: Daria Godyń, Anka Skoczeń
- Udźwiękowienie: Piotr Madej
- Dokumentacja fotograficzna i filmowa: Maciej Zygmunt, Agata Kaputa, Paweł Gąsienica-Marcinowski
