O idei, gościach i programie Krakowskiego Festiwalu Górskiego opowiada jego dyrektor programowy Piotr Turkot.
Alicja Głów: Przed nami 20. edycja wydarzenia, które tworzysz od samego początku. Jaka jest jego idea i formuła?
Piotr Turkot: Krakowski Festiwal Górski to spotkania z wybitnymi postaciami świata gór wysokich i wspinaczki skalnej. To obcowanie z kulturą górską w formie filmów, prelekcji, literatury, fotografii i sztuki. Jego siłą są inspirujące opowieści naszych gości oraz różnorodne emocje płynące z filmów konkursowych. Od początku tworzymy festiwal z miłości do gór oraz natury, która jest blisko nas, tuż „za drzwiami”. To wydarzenie dla pasjonatów gór, ludzi, których fascynują one pod różnym kątem: kulturowym, eksploracyjnym i sportowym. Od lat festiwal odbywa się według sprawdzonej formuły, którą od niedawna dopełnia platforma streamingowa przygotowana we współpracy z Play Kraków.
Kogo gości w tym roku festiwal?
Do Krakowa przyjedzie Włoch z Południowego Tyrolu Hans Kammerlander – legenda himalaizmu i alpinizmu. Znamy go ze świetnych szybkich himalajskich wspinaczek, a także jako prekursora skialpinizmu. Kolejną zagraniczną gwiazdą będzie Stefan Glowacz, człowiek, który zaczynał w złotej erze free climbingu (czyli wspinaczki klasycznej), jaką była końcówka lat 80. i 90. XX wieku. Stefan otrzyma od nas nagrodę Kraków Climbing Award za całokształt osiągnięć wspinaczkowych. Będziemy gościć też alpinistów z Ukrainy – Nikitę Bałabanowa i Michaiła Fomina – którzy w zeszłym roku zdobyli Annapurnę III. Warto tutaj dodać, że Nikita jest cały czas zaangażowany w pomoc ukraińskim żołnierzom i cywilom. Przez ostatnie miesiące wraz z Nikitą koordynowaliśmy pomoc płynącą od firm outdoorowych z całej Europy. Nurt sportowo-skalny wzbogaci Mélissa Le Nevé, która wsławiła się przejściem legendarnej drogi Action Directe. Francuzka opowie o pracy, jaką musiała wykonać, aby osiągnąć tak wysoki poziom. Było to dla niej nie tylko niezwykłe wyzwanie fizyczne, ale przede wszystkim mentalne. Będzie z pewnością inspirująco!
Wątek wspinania i górskich aktywności w kobiecym wydaniu jest w tym roku wyjątkowo obecny na festiwalu.
Mamy rok jubileuszowy Wandy Rutkiewicz, dlatego w tym roku poświęcimy sporo miejsca wspinaniu kobiet z odniesieniem do spuścizny po tej wybitnej polskiej himalaistce. Będą spotkania ze świetnymi wspinaczkami, m.in. z Karoliną Ośką, Iloną Gawędą i Małgosią Jurewicz. Pokażemy wybrane filmy nakręcone przez Rutkiewicz. Zawiśnie też niezwykła wystawa Archiwum Wandy Rutkiewicz, składająca się głównie z niepublikowanych zdjęć. Spośród zestawu filmów konkursowych mamy kilka obrazów, które skupiają się na tematyce kobiecego wspinania. Co godne podkreślenia, nie będą to historie typowo sportowe – każda z nich niesie nie tylko uniwersalne przesłanie, ale również opisuje wyzwania, również te społeczne, jakie stoją przed kobietami. Wśród filmów znajdziemy historie dramatyczne, jak: An Accidental Life – mocną, szczerą historię dramatu Quinn Brett spowodowanego ciężkim wypadkiem; A Woman’s Place – pełną dobrej energii opowieść o stuletnim The Pinnacle Club, który łączy wiele pokoleń brytyjskich wspinaczek i alpinistek; dwa obrazy Big Things to Come oraz This Is Beth ukazujące sylwetki amerykańskich wspinaczek – Alex Johnson i Beth Roden – dla których wspinanie to aktywność przyczyniająca się do rozwoju osobistego i pomagająca im odnaleźć miejsce w społeczeństwie; last but not least to pełna dramaturgii, wielka opowieść o Nourii Newman i jej pasji do kajakarstwa górskiego, w którym osiągnęła mistrzostwo, czyli Wild Waters.
Wild Waters (2022), reż. David Arnaud
fot. dzięki uprzejmości organizatora
Jakie filmy powalczą o Grand Prix KFG 2022?
Mamy całą listę filmów startujących w Międzynarodowym i Polskim Konkursie Filmowym. Łącznie blisko 40 produkcji, z czego ponad połowa to będą pokazy premierowe. Wszystkich tytułów nie sposób tutaj wymienić, ale wspomnę o kilku. The Last Mountain: the story of Tom Ballard, niezwykle wzruszająca historia alpinisty, który zginął na Nanga Parbat. Slegàto – opowieść o włoskim wspinaczu Alfredo Webberze, który za cel stawia sobie przejście bez asekuracji niezwykle trudnej drogi o wycenie 8c. Urzekające zdjęcia szwedzkich gór, ciepła i wzruszająca historia rodzinna z wątkami narciarskimi to z kolei obraz Longing for Áhkká. Mamy też film o baskijskiej wyprawie sprzed lat Mendiak 1976 z lokalnym krakowskim akcentem. Jeden z uczestników uległ wówczas wypadkowi i działająca obok polska ekipa postanowiła mu pomóc. Pokaz będzie połączony ze spotkaniem zarówno z twórcami, jak i uczestnikami krakowskiej wyprawy z 1976 roku. Jeszcze dodam dwa polskie tytuły: artystyczny film Droga, którego bohaterem jest krakowski wspinacz Maciek Dobrzański, oraz pełen nostalgii Śniła mi się Połonina, czyli opowieść o historii Ludwika Pińczuka – twórcy bieszczadzkiego schroniska „Chatka Puchatka”.
Droga (2022), reż.Wojciech Kozakiewicz
fot. dzięki uprzejmości organizatorów Droga (2022), reż.Wojciech KozakiewiczThe Way (2022), dir. Wojciech Kozakiewicfot. dzięki uprzejmości organizatorów / photo courtesy of the organisersDroga (2022), reż.Wojciech KozakiewiczThe Way (2022), dir. Wojciech Kozakiewicfot. dzięki uprzejmości organizatorów / photo courtesy of the organisers
W jaki sposób chcecie uczcić jubileuszową edycję festiwalu?
Przede wszystkim przygotowaliśmy dopracowaną w każdym szczególe edycję. Ale oczywiście chcemy też, aby znalazły się w niej ciekawe jubileuszowe akcenty. Jednym z nich będzie specjalny pokaz filmów z historii KFG: obrazów, które zapisały się szczególnie w naszej pamięci. Oczywiście takich obrazów są setki, ale te wybrane nawiązują do głównej misji festiwalu – inspirowania do przygody i eksploracji. Pokażemy zatem King Lines prezentujący zmagania Chrisa Sharmy z „królewskimi” skalnymi drogami. Wrócimy do świetnego filmu Valhalla, który opisuje życie w dalekich lasach Kanady i radość płynącą z natury i narciarstwa pozatrasowego. Pojawi się też Autana, w którym Leo Houlding ze swoją ekipą zdobywa jedną z niesamowitych ścian w Wenezueli. Taka rocznica to też przyczynek do popatrzenia szerzej na historię kinematografii górskiej, o której opowie Roberto Mantovani – włoski historyk i dziennikarz.
Co jeszcze znajdzie się w programie imprezy?
Ciekawym punktem programu będzie spotkanie z twórcami filmu, który dopiero powstaje, czyli Białej odwagi krakowskiego reżysera Marcina Koszałki. Porozmawiamy o tym, w jaki sposób twórcy chcą ukazać wspinanie tatrzańskie oraz jak wyglądało kręcenie zdjęć na Kazalnicy i w okolicach Morskiego Oka. W ramach spotkań literackich poznamy najciekawsze tegoroczne nowości – bo oprócz fenomenu kina górskiego nie słabnie również popularność literatury górskiej, o której będziemy rozmawiać z autorami, bohaterami i czytelnikami. Festiwal od lat stawia na bezpieczeństwo w górach, zatem mocnym punktem programu będą szkolenia i warsztaty, czyli solidna dawka eksperckiej wiedzy. To wszystko w nowoczesnych przestrzeniach ICE Kraków. Nie mamy co prawda czerwonego dywanu, ale mamy nadzieję, że najważniejsze punkty festiwalowego programu po raz kolejny przyniosą naszym widzom wiele emocji, inspiracji i wzruszeń!
Piotr Turkot
Współzałożyciel wspinanie.pl, najpopularniejszego w Polsce medium poświęconego wspinaniu i alpinizmowi. Współwydawca czasopisma dla miłośników aktywności na świeżym powietrzu „Outdoor Magazynu”. Od początku zaangażowany w Krakowski Festiwal Górski, odpowiedzialny za stronę programową imprezy. Prezes stowarzyszenia Polish Outdoor Group. W wolnym czasie, którego zawsze mało, amator wspinaczki skalnej.
Alicja Głów
Dziennikarka, niezależna producentka audio, kuratorka sekcji Dokumenty górskie Festiwalu Filmów Dokumentalnych OFF CINEMA. Współpracuje z Krakowskim Festiwalem Górskim i festiwalami o tematyce podróżniczej, odpowiada za Media Relations. Zrealizowała 8 sezonów audycji Podróżosfera w Radiu Afera. Tworzyła serię notatek dźwiękowych m.in. z wyprawy Polish Greenland Expedition A-22-750 oraz 6. sezonu projektu Bezpieczny Kazbek. Prywatnie miłośniczka slow life, górskich wędrówek i pływania kajakiem.
Wywiad ukazał się w 4/2022 nr kwartalnika „Kraków Culture”.
