Wędrujące obrazy to pierwsza wystawa Małgorzaty Mirgi-Tas – obecnie najważniejszej reprezentantki romskiej sztuki współczesnej – po wielkim sukcesie podczas tegorocznego 59. Biennale Sztuki w Wenecji. W Galerii MCK pokazujemy szeroki wybór prac artystki z lat 2019–2022, w tym uznany przez międzynarodową publiczność cykl „Wyjście z Egiptu” i serię wielkoformatowych tkanin zatytułowaną „Herstorie”. Prezentujemy także nowe dzieła, które skupione są między innymi wokół historii nowohuckich Romów i romskiej pamięci.
Małgorzata Mirga-Tas inspiruje się sztuką dawną, szczególnie malarstwem renesansowym, ale także codziennością. Z jednej strony, przeobraża na swój użytek najbardziej znaczące motywy dziedzictwa europejskiego i sztuki nowożytnej. Z drugiej, bada i wykorzystuje fotografie z rodzinnych archiwów.
Pierwsza część wystawy, zatytułowana Atlas to prace różnych autorów – tych mniej i bardziej znanych – pochodzące z różnych kolekcji, wykonane w rozmaitych technikach, które ilustrują stereotypowy sposób postrzegania Romów. W kolejnych salach można zobaczyć dzieła Małgorzaty Mirgi-Tas, będące próbą odczarowania narzuconych wizerunków, a także formą osobistej i zbiorowej autoprezentacji. Zostały one podzielone na pięć grup „Newo Rom – newo drom” (Nowy człowiek/nowy Rom – nowa droga), „O fotografis” (Fotograf), „Siukar Manusia” (Dobrzy/wspaniali ludzie), „Olbrzymki” i „Wyjście z Egiptu”. Artystka podejmuje między innymi zagadnienia złożonej romskiej i polskiej tożsamości, dekolonizacji romskiego materialnego dziedzictwa kulturowego oraz Zagłady Romów i Sinti.
Ważnym źródłem inspiracji dla Małgorzaty Mirgi-Tas są romskie kobiety, które bardzo często czyni bohaterkami swoich prac. To członkinie rodziny, najbliższe współpracowniczki, zaprzyjaźnione artystki i aktywistki – postacie zasłużone dla społeczności romskiej. Ten swoisty feminizm mniejszości ma na celu dekonstruowanie stereotypowego wizerunku romskich kobiet, utrwalonego przez wieki w kulturze wizualnej.
Artystka tworzy swoje monumentalne obrazy i parawany ze skrawków materiałów oraz fragmentów ubrań. Często wykorzystuje w tym celu tkaniny i osobiste przedmioty podarowane jej przez najbliższych. Hipnotyzujące, wibrujące bogactwem barw, faktur i szczegółów kolaże czy instalacje opowiadają historie, obok których nie można przejść obojętnie.
Wystawie towarzyszyć będzie katalog wydany w polskiej i angielskiej wersji językowej, w którym obok tekstów kuratorów, Natalii Żak i Wojciecha Szymańskiego, znalazły się eseje Anny Mirgi-Kruszelnickiej, Anny Markowskiej, Weroniki Kobylińskiej, Moniki Weychert oraz Aleksandry Szczepan.
***
Oprowadzania po wystawie
- w języku polskim:
od 11 grudnia w każdą niedzielę o godzinie 12.00 (poza 25 grudnia i 1 stycznia) - w języku angielskim:
11 grudnia, godzina 16.00
15 stycznia, godzina 16.00
12 lutego, godzina 16.00 - w języku ukraińskim:
18 grudnia, godzina 16.00
22 stycznia, godzina 16.00
19 lutego, godzina 16.00
