Cykl wystaw w Otwartej Pracowni pod wspólnym tytułem ET IN ARCADIA EGO stanowi odwołanie do jednego z najbardziej niezwykłych motywów ikonograficznych sztuki nowożytnej.
Sentencję, która stała się tytułem cyklu interpretowano jako: „I ja żyłem w Arkadii” lub „Ja (śmierć) jestem nawet w Arkadii”. Temat ten zaistniał w malarstwie w wieku XVII. Arkadia w literaturze chrześcijańskiej była synonimem Edenu, w sensie metaforycznym jest krainą sztuki, miejscem refleksji nad sensem życia i przemijaniem. W ramach zadania odbędą się wystawy twórczych duetów: Piotr Lutyński i Barbara Gawęda, Aldona Mickiewicz i Beata Białecka, Beata Stankiewicz i Krzysztof Klimek, Jarosław Modzelewski i Ignacy Czwartos.
Sentencja ET IN ARCADIA EGO jest interpretowana jako: „I ja żyłem w Arkadii” lub „Ja (śmierć) jestem nawet w Arkadii” . To jeden z najbardziej niezwykłych i tajemniczych motywów ikonograficznych sztuki nowożytnej. Zaledwie dwóch malarzy i ich trzy obrazy (wszystko co powstaje później jest jedynie trawestacją, lub dialogiem z ich dziełami) sprowokowały niezliczoną ilość interpretacji, badań i dociekań rozmaitej natury; językowych, ikonograficznych, hermeneutycznych, teologicznych i psychoanalitycznych. Pomiędzy rokiem 1621 a 1623 Giovanni Francesco Barbieri zw. Guercino namalował w Rzymie obraz Et in Arcadia Ego, prawdopodobnie z inspiracji późniejszego papieża Klemensa IX. Nicola Poussin, przybyły do Rzymu niedługo po wyjeździe Guercina, stworzył pod jego wpływem pierwszą wersję tematu w 1630 roku. Wersja druga, najbardziej znana, powstała po kilku latach i to ona właśnie stała się niewyczerpanym źródłem inspiracji. Motyw ten odwołuje się do toposu Arkadii i stanowi jego filozoficzne i teologiczne pogłębienie. Opisana przez Wergiliusza Arkadia stała się popularnym tematem kultury europejskiej, w literaturze chrześcijańskiej była synonimem Edenu. Rozumiana jako miejsce położone z dala od zgiełku cywilizacji, którego mieszkańcy prowadzą dobre życie w zgodzie z naturą oznaczała także bezpieczną przestrzeń domu. W literaturze polskiej (Mickiewicz, Norwid) symbolizowała utraconą Ojczyznę. W sensie metaforycznym Arkadia była również krainą sztuki i poezji, a więc miejscem refleksji nad sensem życia. Temat ten często podejmowany był w malarstwie europejskim – w zestawieniu z symbolami wanitatywnymi przekształcał się w motyw ET IN ARCADIA EGO. Nieuniknioność śmierci w każdym, nawet idealnie szczęśliwym życiu od wieków rzucała człowiekowi wyzwanie weryfikacji systemu wartości i tak samo dzieje się we współczesnym świecie. Pandemia zmusiła nas do zatrzymania się i studiowania znaczenia nagrobnej inskrypcji, zupełnie tak samo jak czyniła to grupa arkadyjskich pasterzy na słynnym obrazie Poussina.
Planowane wystawy stanowić będą twórczą kontynuację i rozwinięcie cyklu VANITAS, zrealizowanego przez Stowarzyszenie Artystyczne Otwarta Pracownia przy wsparciu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w roku 2021. W ramach zadania odbędą się:
- 29.07–19.08.2022 ET IN ARCADIA EGO I – wystawa duetu twórczego Barbary Gawędy-Badery i Piotra Lutyńskiego – instalacja Piotra Lutyńskiego i malarstwo Barbary Gawędy -Badery.
- 2–23.09,2022 ET IN ARCADIA EGO II – wystawa malarstwa duetu twórczego Aldony Mickiewicz i Beaty Ewy Białeckiej.
- 7–28.10.2022 ET INARCADIA EGO III – wystawa malarstwa duetu twórczego Beaty Stankiewicz i Krzysztofa Klimka.
- 4–25.11.2022 ET IN ARCADIA EGO IV – wystawa malarstwa duetu twórczego Jarosława Modzelewskiego i Ignacego Czwartosa.
Planowane w cyklu wystawy zawierać będą refleksję nad sensem życia i modelami dobrego życia, zakładającymi samodoskonalenie się i poszukiwanie prawdziwych wartości. Taka refleksja o charakterze egzystencjalnym jest nam szczególnie potrzebna w obecnych czasach. -to okazja do głębokiego dialogu twórców z publicznością. Myślenie o przemijaniu i poszukiwanie bezpiecznych przestrzeni rozwoju nabrało znaczenia w sytuacji utraty bliskich osób, zagubienia i zagrożenia. Doświadczenie izolacji zmusiło nas do poszukiwania symbolicznej Arkadii we własnym domu i we własnym wnętrzu, skłoniło do poszukiwania ponadczasowych wartości duchowych. Artystyczna wypowiedź nadaje tej refleksji rangę i uniwersalność. Topos Arkadii i motyw ET IN ARCADIA EGO w ujęciu współczesnych twórców odkrywa nowe znaczenia, pomaga nam lepiej rozumieć i kształtować samych siebie i otaczającą nas rzeczywistość.
Wystawy odbędą się w krakowskiej galerii Otwarta Pracownia, która w roku 2020 obchodziła 25-lecie działalności. Jest to jedna z najstarszych niekomercyjnych polskich galerii. Odbyło się tu ponad 400 wystaw malarstwa.
