24 maja w Międzynarodowym Centrum Kultury odbędzie się debata poświęcona historii Wawelu w czasie II wojny światowej, towarzysząca wystawie Niechciana stołeczność... Wezmą w niej udział prof. Andrzej Betlej, prof. Jacek Purchla i dr Michał Wiśniewski. Dyskusję poprowadzi dr Monika Rydiger.
7 listopada 1939 roku Hans Frank — jako generalny gubernator polskich terytoriów niewcielonych bezpośrednio do Rzeszy — rozpoczął oficjalne urzędowanie na Wawelu. Historyczna rezydencja polskich władców przemianowana została na Krakauer Burg.
Z chwilą zajęcia królewskiego wzgórza Niemcy przystąpili do prac budowalnych, aby jak najszybciej zaadaptować je dla swoich potrzeb i przystosować do pełnienia funkcji reprezentacyjnej nowej siedziby władz okupacyjnych Generalnego Gubernatorstwa. Przekształcenia i nowe inwestycje prowadzone były przez specjalnie powołane w tym celu biuro projektowe niemieckiej spółki Franza Koettgena i Edgara Horstmanna i realizowane pod osobistym nadzorem Hansa Franka. Swój udział miał w nich także Adolf Szyszko-Bohusz, który za sugestią władz polskiego podziemia zatrudnił się w niemieckiej firmie, aby czuwać i chronić w miarę swoich możliwości zabytkową infrastrukturę Wawelu.
Przedmiotem dyskusji będą nie tylko architektoniczne ingerencje, ich zakres, kształt wraz z politycznym i ideologicznym kontekstem tych kreacji, ale również kwestia powojennego i obecnego wykorzystania tego „kłopotliwego dziedzictwa”.
Spotkanie z tłumaczeniem na PJM będzie transmitowane na profilu facebookowym MCK.
***
Prof. Jacek Purchla — wykładowca, jeden z czołowych światowych ekspertów zajmujących się tematyką dziedzictwa kulturowego. Prowadzi badania nad rozwojem miast, historią społeczną i historią sztuki XIX i XX wieku, jak również teorią i ochroną dziedzictwa kulturowego. Autor ponad czterystu prac naukowych, w tym wielu książek. Założyciel i wieloletni dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury, gdzie do dziś kieruje Instytutem Dziedzictwa Europejskiego. W latach 2015–2020 przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO, a w latach 2016–2017 przewodniczący Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Prof. Andrzej Betlej — polski historyk sztuki, doktor habilitowany nauk humanistycznych. W latach 2012-2016 dyrektor Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, w latach 2016-2020 dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie, od 3 stycznia 2020 dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowych Zbiorów Sztuki. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się przede wszystkim na sztuce nowożytnej, a zwłaszcza na architekturze i rzeźbie na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Autor i redaktor wielu książek i artykułów naukowych. Członek Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk i Narodowego Komitetu Historii Sztuki, Przewodniczący Rady Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, członek wielu rad muzealnych oraz Rady Naukowej Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie. Zastępca przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.
Dr Michał Wiśniewski — absolwent Instytutu Historii Sztuki UJ oraz Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Pracownik Międzynarodowego Centrum Kultury, zaangażowany w realizację studiów podyplomowych Akademia Dziedzictwa oraz Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Stypendysta Fulbrighta (Columbia University). Współzałożyciel i członek zarządu Fundacji Instytut Architektury. Interesuje się związkami architektury nowoczesnej i polityki.
Dr Monika Rydiger — historyczka sztuki, krytyczka sztuki, kuratorka. Specjalizuje się w historii sztuki nowoczesnej i sztuki współczesnej ze szczególnym uwzględnieniem rzeźby i architektury. Pracuje w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. Autorka, współautorka m.in. takich wystaw jak: „Polowanie na awangardę. Zakazana sztuka w Trzeciej Rzeszy” (2011), „Pamięć. Rejestry i terytoria” (2013), „Makom. Dani Karavan. Esencja Miejsca” (2015), „Logika Lokalności. Norweski i polski współczesny design” (2016). Kuratorka wystawy „Niechciana stołeczność. Architektura i urbanistyka Krakowa w czasie okupacji niemieckiej 1939–1945”. Członkini polskiej sekcji AICA (Międzynarodowego Stowarzyszenia krytyków Sztuki), wiceprezeska Stowarzyszenia Historyków Sztuki Oddział Kraków. Autorka tekstów poświęconych sztuce nowoczesnej i współczesnej, ze szczególnym uwzględnieniem rzeźby i architektury.