Czy rzeczywiście Wanda z krakowskiej legendy nie chciała Niemca i dlatego rzuciła się do Wisły? Otóż nie – chciała, kochała, co więcej, Rytyger, ten Niemiec, kochał ją! Więc co stanęło na przeszkodzie ślubowi królowej Lechitów z wodzem Germanów? I dlaczego zamiast miłości, rodzinnego szczęścia Wanda wybrała śmierć?
Mamy zatem melodramat, który znakomicie nadaje się na treść opery. Nic dziwnego, że postać legendarnej królowej była niejednokrotnie tematem utworów scenicznych, w tym librett, do których przymierzali się i Kurpiński, i Moniuszko, ale tylko Dvořákowi udało się ukończyć i wystawić pięcioaktową operę Vanda w Pradze (1876).
Po bez mała 150 latach do podania o krakowskiej władczyni sięgnęła Joanna Wnuk-Nazarowa, kompozytorka i dyrygentka, wybitna postać życia kulturalnego i muzycznego, wybierając za podstawę swojej opery dramat – misterium Cypriana Kamila Norwida Wanda. Tak powstał drugi utwór operowy o córce Kraka. Jego inscenizację przygotowała Opera Krakowska we współpracy z Państwowym Wydawnictwem Muzycznym jako zwieńczenie Roku Norwidowskiego. Prapremiera światowa Wandy Joanny Wnuk-Nazarowej odbyła się 10 września 2021 roku na Dziedzińcu Arkadowym Zamku Królewskiego na Wawelu. Dla prezentacji nowego dzieła wybrano miejsce szczególne, wzgórze wawelskie, prawdopodobne terytorium wydarzeń dramatu, jak również przestrzeń symbolicznego pochowku C.K. Norwida.
Już wówczas Opera Krakowska planowała przeniesienie tytułu do swojej siedziby, aby wszedł on do stałego repertuaru. Wanda Joanny Wnuk-Narodowej na scenie Opery Krakowskiej jest nową inscenizacją, w odmiennej scenografii, kostiumach , w poszerzonej choreografii, przygotowaną przez realizatorów „wawelskiej” wersji. Jak poprzednio strona muzyczna opery należy do Michała Klauzy, reżyseria i scenografia – do Waldemara Zawodzińskiego, kostiumy zaprojektowała Maria Balcerek, choreografię wzbogaciła o nowe elementy Janina Niesobska. Sceniczna wersja Wandy zachowała niemal w całości swoich wspaniałych wykonawców z Wawelu na czele ze światowej sławy basem-barytonem Tomaszem Koniecznym w partii Grodnego.
Inscenizacja i multimedia: Waldemar Zawodziński
Kierownictwo muzyczne: Michał Klauza
Kostiumy: Maria Balcerek
Choreografia: Janina Niesobska
Przygotowanie chóru: Janusz Wierzgacz
Przygotowanie chóru dziecięcego: Marek Kluza
Premiera: 10 września 2021 (Zamek Królewski na Wawelu), 1 kwietnia 2023 (scena Opery Krakowskiej)
